Το φέρι μποτ του Kevin Kilps σκίζει τα νερά του ποταμού Ρήνου στη Γερμανία καθώς κατευθύνεται προς την όχθη απέναντι από το Kaub, ένα γραφικό χωριό ακριβώς νότια από τη βραχώδη προεξοχή που έχει πάρει το όνομά της από τη θρυλική σειρήνα Lorelei. Η κίνηση στο συγκεκριμένο σημείο του Ρήνου είναι συνήθως μεγάλη. Σε μια κανονική μέρα, το επιβατικό φέρι παλεύει για χώρο με φορτηγίδες που μεταφέρουν προμήθειες σε εργοστάσια στον Νότο και γερμανικά προϊόντα σε λιμάνια της Βόρειας Θάλασσας, καθώς και με τουριστικά σκάφη που κατευθύνονται προς κοντινά μεσαιωνικά κάστρα και αμπελώνες.
Μετά από μια παρατεταμένη ξηρασία το καλοκαίρι, η πολυσύχναστη κυκλοφορία σε ένα από τα πιο ρηχά σημεία του Ρήνου σταμάτησε για σχεδόν ένα μήνα στα τέλη του περασμένου έτους, στραγγαλίζοντας μια κρίσιμη μεταφορική αρτηρία. Η επίπτωση εξασθένησε τη βιομηχανική μηχανή της Γερμανίας, επιβραδύνοντας την οικονομική ανάπτυξη το τρίτο και τέταρτο τρίμηνο. Ήταν το πιο πρόσφατο σημάδι για το πώς ακόμη και οι προηγμένες βιομηχανικές οικονομίες αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερο τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
«Μπορείς να δεις ότι τα επίπεδα νερού είναι χαμηλότερα κάθε χρόνο», δήλωσε ο Kilps, ο οποίος πρόσθεσε επιπλέον εξοπλισμό επίπλευσης στο σκάφος των 150 τόνων κατά τη διάρκεια της διακοπής για να μπορέσει τελικά να διασχίσει ξανά τον ποταμό. «Είναι τρομακτικό να παρακολουθούμε το κλίμα να αλλάζει«, σημειώνει.
Με την πηγή του ψηλά στις Ελβετικές Άλπεις, ο Ρήνος εκτείνεται σε 800 μίλια μέσα από τις βιομηχανικές ζώνες της Ελβετίας, της Γερμανίας και της Ολλανδίας, πριν καταλήξει στη θάλασσα στο Ρότερνταμ, το πιο πολυσύχναστο λιμάνι της Ευρώπης. Χρησιμεύει ως βασική διαδρομή για κατασκευαστές όπως οι Daimler AG, Robert Bosch GmbH και Bayer AG.
Όταν το καλοκαίρι σταμάτησαν τα δρομολόγια, η χαλυβουργική Thyssenkrupp AG αναγκάστηκε να καθυστερήσει τις αποστολές σε πελάτες όπως η αυτοκινητοβιομηχανία Volkswagen AG, καθώς δεν μπορούσε να προμηθευτεί πρώτες ύλες από ένα εργοστάσιο στο Duisburg.
Οι περιορισμοί στο Ρήνο κόστισαν την BASF SE περίπου 250 εκατομμύρια ευρώ, καθώς ηκατασκευάστρια χημικών αναγκάστηκε να χρησιμοποιήσει πιο ακριβές επιλογές μεταφοράς. Σε μια πρόσφατη συνέντευξη σε εφημερίδα, ο Διευθύνων Σύμβουλος της BASF Martin Brudermueller ζήτησε σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές όπως φράγματα που μπορούν να απελευθερώσουν νερό για να εξασφαλίσουν ότι οι ναυτιλιακοί διάδρομοι θα παραμείνουν ανοικτοί.
«Έχουμε ήδη δει επιπτώσεις στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας«, δήλωσε ο Oliver Rakau, επικεφαλής Γερμανός οικονομολόγος της Oxford Economics. «Το πρόβλημα σχετίζεται με την υπερθέρμανση του πλανήτη και μπορεί να συμβεί ξανά».
Ο ποταμός τροφοδοτείται από παγετώνες και βροχή. Αλλά οι ροές αλπικών πάγων συρρικνώθηκαν κατά 28 τοις εκατό μεταξύ του 1973 και του 2010 – η χρονιά της πιο πρόσφατης εις βάθος μελέτης της ελβετικής κυβέρνησης – και αυτή η πτώση μπορεί να είναι μέχρι και 35 τοις εκατό τώρα, σύμφωνα με τον Wilfried Hagg, ειδικό στους παγετώνες στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου.
«Οι Άλπεις θερμαίνονται με ακόμη ταχύτερο ρυθμό καθώς λιώνουν το χιόνι και ο πάγος», δήλωσε ο Hagg. «Ένα θερμαινόμενο κλίμα σημαίνει ότι περιστατικά όπως τα χαμηλά επίπεδα του ποταμού φέτος το καλοκαίρι είναι πιο πιθανό να συμβούν».
Τα βάθη των υδάτων, τα οποία υποχώρησαν σε χαμηλά επίπεδα 12 ετών το καλοκαίρι στο Kaub για το μεγαλύτερο μέρος του δεύτερου μισού του 2018, δυσκόλεψαν τη ροή φορτηγίδων για μήνες. Τα πλοία, τα οποία κατά κανόνα μεταφέρουν πάνω από 18.000 βαρέλια πετρελαίου ντίζελ, απαγορεύθηκε να φορτωθούν με πλήρη χωρητικότητα μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου και οι διακυμάνσεις των επιπέδων νερού συνέχισαν να επηρεάζουν τη δραστηριότητα του φορτίου τον Ιανουάριο, σύμφωνα με τη Riverlake Barging.
Οι αντλίες καυσίμων σε μερικά βενζινάδικα στη Βάδη-Βυρτεμβέργη ξέμειναν αυτό το καλοκαίρι λόγω προβλημάτων εφοδιασμού, τα οποία οδήγησαν στην αποδέσμευση αποθεμάτων έκτακτης ανάγκης στην Ελβετία και τη Γερμανία. Οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη αυξήθηκαν 13 τοις εκατό τον Νοέμβριο, όταν οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας αύξησαν την παραγωγή στις γεννήτριες αερίου, καθώς πάλευαν για την προμήθεια των εργοστασίων με άνθρακα.
Ακόμη και με τα εκτεταμένα οδικά και σιδηροδρομικά δίκτυα της Γερμανίας, ο Ρήνος είναι δύσκολο να νικηθεί. Οι φορτηγίδες μπορούν να μεταφέρουν περισσότερες από πέντε φορές το βάρος τους, καθιστώντας τις φθηνές στη λειτουργία. Η ναυτιλιακή μεταφορά από το Ρότερνταμ στη Βασιλεία κοστίζει περίπου 40% λιγότερο από τις σιδηροδρομικές μεταφορές, σύμφωνα με το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Υδρολογίας.
Για να αναχαιτίσει τις μελλοντικές σχετιζόμενες με τις μεταφορές διαταραχές στην οικονομία, η κυβέρνηση της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ εξετάζει μέτρα όπως η μόνιμη χαλάρωση των περιορισμών της Κυριακής στην κυκλοφορία φορτηγών στα κρατίδια του Ρήνου, η μείωση των φορτίων στις φορτηγίδες και η βελτίωση των συνδέσεων εμπορευματικών αμαξοστοιχιών.
Στο Kaub, γνωστό για το κάστρο Pfalzgrafenstein, έναν επιβλητικό πρώην σταθμό διοδίων που βρίσκεται σε ένα βράχο στη μέση του Ρήνου, οι ντόπιοι έχουν δει τα χαμηλότερα επίπεδα όλων των εποχών του ποταμού και ανησυχούν για το τι θα φέρουν τα επόμενα χρόνια.
«Νομίζω ότι θα έχουμε προβλήματα πολύ πιο τακτικά», δήλωσε ο Kilps, με εμπειρία 15 ετών στον Ρήνο, καθώς τα αυτοκίνητα έμπαιναν στο φέρι.
