Το συνέδριο της νεολαίας του ΕΛΚ (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα) έφερε τον Άλεξ Στουμπ στην Αθήνα το προηγούμενο Σάββατο. Ο αντισυμβατικός, δυναμικός και ιδιαίτερα νεάζων 50χρονος Φινλανδός διεκδικεί την Προεδρία της Κομισιόν, παρόλο που τα προγνωστικά δεν είναι υπέρ του. Παλιός γνώριμος της Ελλάδας, ο Άλεξ Στουμπ ως υπουργός Οικονομικών της Φινλανδίας το καυτό καλοκαίρι του 2015 υποστήριξε τελικά τη προσπάθεια διάσωσης της χώρας μας εντός της Ευρωζώνης. Παρόλο που προηγουμένως, ως πρωθυπουργός, δεν απέκλειε το αναπόφευκτο ενδεχόμενο του Grexit -έστω και σαν θεωρητικό ενδεχόμενο. Ταγμένος ευρωπαϊστής, φιλελεύθερος και εκσυγχρονιστής, σπουδασμένος στις ΗΠΑ και τη Γαλλία -την οποίαν καθ' ομολογίαν του λατρεύει- γλωσσομαθής και θιασώτης των νέων τεχνολογιών και μέσων, ο Στουμπ οραματίζεται το μέλλον της Ενωμένης Ευρώπης... ψηφιακά και τουιτάρει ακατάπαυστα. Ακόμη και εάν δεν κερδίσει τελικά την εκλογή απέναντι στο φαβορί για την Προεδρία της Κομισιόν, τον Μάνφρεντ Βέμπερ, ο Άλεξ Στουμπ, ο οποίος παραμένει αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, είναι μια μεγάλη ανερχόμενη δύναμη στην πολιτική σκηνή της ΕΕ.
Γιατί θεωρείτε ότι σας αξίζει να διαδεχτείτε τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, δηλαδή να είστε εσείς ο επόμενος Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής;
Πιστεύω πως το δικό μου πλεονέκτημα είναι ότι προέρχομαι από μια μικρή περιφερειακή χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη Φινλανδία. Αυτό είναι το βασικό επιχείρημα που έχω υπέρ της εκλογής μου την Πέμπτη στο Ελσίνκι ως υποψηφίου για την προεδρία της Κομισιόν, φυσικά για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Ανθυποψήφιος είναι ο Μάνφρεντ Βέμπερ, ένας Γερμανός. Και νομίζω πως καλό είναι να θυμόμαστε ότι η Γερμανία κατέχει ήδη πολλές από τις θέσεις-κλειδιά στους θεσμούς της ΕΕ. Για παράδειγμα, τρεις γενικοί γραμματείς της Κομισιόν, ο Μάρτιν Σελμάγιερ, η Χέλγκα Σμιντ και ο Κλάους Βέλε είναι όλοι Γερμανοί. Επίσης Γερμανός είναι και ο Κλάους Ρέγκλινγκ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) όπως και ο Βέρνερ Χόγιερ, δηλαδή ο προϊστάμενός μου στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Γερμανός και ο Κλάους-Χάινερ Λέινε, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαστηρίου και πολλοί άλλοι. Οπότε, καλό θα ήταν να σπάσει λίγο η γερμανική μονοτονία.
Ποιος θα είναι, εν περιλήψει, ο χαρακτήρας της δικής σας προεδρίας εάν εκλεγείτε;
Θα ήθελα να γίνω ο πρώτος ψηφιακός πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Διότι πιστεύω ότι εκεί είναι το μέλλον. Όπως ανέφερα και στην ομιλία μου, στο συνέδριο της νεολαίας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στην Αθήνα πριν από λίγες ημέρες, οι βασικοί πυλώνες του ενδιαφέροντος, όχι μόνο για εμένα αλλά νομίζω για όλους, είναι κατ' ουσίαν τρεις: α) Η οικονομία και η εργασία. β) Η πολιτική και τα ΜΜΕ. γ) Η επιστήμη και η ανθρωπότητα. Όλα αυτά βέβαια έχουν ιδιαίτερη σημασία πρωτίστως για την νέα γενιά. Γενικότερα, το «μανιφέστο» μου ως υποψηφίου Προέδρου της Κομισιόν συνοψίζεται στις εξής επιδιώξεις: Θα υπερασπιστώ τις κοινές αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα προωθήσω την Ψηφιακή Επανάσταση. Θα συμβάλω ώστε η ευρωπαϊκή οικονομία να λειτουργήσει για το καλό όλων. Θα δώσω μεγάλη προσοχή στην κλιματική αλλαγή. Θα σχεδιάσω μια στρατηγική για το προσφυγικό. Θα προσπαθήσω να δημιουργήσω μια Ενωμένη Ευρώπη πολύ πιο ασφαλή από ό,τι είναι σήμερα.
Αντικειμενικά όμως και εφόσον ο χερ Βέμπερ έχει εξασφαλίσει την εύνοια της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ, εκείνος είναι το φαβορί και εσείς το αουτσάιντερ. Ως τέτοιο προσεγγίζετε τη μονομαχία για την υποψηφιότητα;
Για εμένα είναι κάτι σαν ποδοσφαιρικός αγώνας, σαν να παίζει η Φινλανδία κόντρα στη Γερμανία. Θα με εξυπηρετούσε να κοντραριζόμασταν στο χόκεϊ επί πάγου, όπου οι Φινλανδοί είμαστε μακράν καλύτεροι από τους Γερμανούς. Αφού όμως παίζουμε ποδόσφαιρο, θα πρέπει να βάλω μερικά γκολ αμέσως μόλις αρχίσει ο αγώνας ώστε να έχω ελπίδες για τη νίκη. Ομολογουμένως όμως είναι πολύ δύσκολο να έχεις απέναντί σου έναν Γερμανό ανθυποψήφιο. Ο Μάνφρεντ προέρχεται από μια μεγάλη και ισχυρή χώρα -αν και ποτέ δεν ξέρεις τι γίνεται. Κάνεις ό,τι καλύτερο μπορείς και περιμένεις το αποτέλεσμα. Σίγουρα δεν είμαι το φαβορί σε αυτή την κούρσα. Πιστεύω όμως ότι είμαι ήδη νικητής σε δύο σημεία: α) Το είδος της εκστρατείας που έκανα, διότι έδειξα πώς θα πρέπει να γίνεται μια ευρωπαϊκή καμπάνια σήμερα (με μια μεγάλη περιοδεία, σε τρελό ρυθμό, σε όλη την Ευρώπη, με χρήση των social media και των νέων μέσων κ.λπ) και β) θεωρώ ότι έχω κερδίσει τη μάχη των αξιών, διότι προωθώ, όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και οπουδήποτε αλλού στον κόσμο έναν κατάλογο ζητημάτων στον οποίον προεξάρχουν η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ο σεβασμός και το ενδιαφέρον για τον πλησίον. Αντιτίθεμαι σε όλους αυτούς που θέλουν να κυβερνούν με το μίσος και το φόβο. Αναφέρω παραδείγματα όπως οι πρωτοβουλίες του Ντόναλντ Τραμπ, ο πληροφοριακός πόλεμος του Βλαντιμίρ Πούτιν, η πολιτική μίσους πολλών Ευρωπαίων ηγετών σήμερα. Οπότε, το ότι έκανα μια εκστρατεία γεμάτη από θετικά μηνύματα, απόλυτα φιλο-ευρωπαϊκή, έχει γεμίσει τους υποστηρικτές μου αλλά και εμένα τον ίδιον με ελπίδα.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ως ηγέτης της Νέας Δημοκρατίας που αποτελεί μέλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, έχει συνταχθεί με τον αντίπαλό σας, τον Μάνφρεντ Βέμπερ. Σας ενοχλεί αυτή η επιλογή;
Με τον Κυριάκο Μητσοτάκη είμαστε φίλοι, είμαστε περίπου συνομήλικοι και έχουμε διαγράψει παρόμοια πορεία, υπό την έννοια ότι έχουμε σπουδάσει και οι δύο στο εξωτερικό, μοιραζόμαστε τις ίδιες αξίες κ.λπ. Ιδιαίτερα σημαντικό θεωρώ το γεγονός ότι και οι δύο υιοθετήσαμε πολύ σκληρή στάση απέναντι στον Βίκτορ Ορμπάν [σσ: τον ακροδεξιό πρωθυπουργό της Ουγγαρίας], επομένως θεωρώ τον εαυτό μου καλό φίλο του Κυριάκου. Και βέβαια διετέλεσα υπουργός εξωτερικών όταν η Ντόρα, η αδελφή του, ήταν και αυτή υπουργός εξωτερικών. Θα ήταν πολύ ωραία να συνεργαστώ με τον Κυριάκο, ανεξαρτήτως του τι θα γίνει με την εκλογή του Προέδρου της Κομισιόν. Επιθυμώ πολύ να διατηρήσουμε την στενή μας σχέση. Εύχομαι τα καλύτερα για τις εκλογές, όποτε και εάν προκηρυχθούν, στη Νέα Δημοκρατία και τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ως έναν ηγέτη της νέας γενιάς.
Τι αντιπροσωπεύει για εσάς η Ελλάδα;
Έχω επισκεφτεί τη χώρα σας, υπό διάφορες ιδιότητες, πάνω από δέκα φορές τα τελευταία 25 χρόνια, τόσο για επαγγελματικούς λόγους όσο και για οικογενειακές διακοπές. Όλοι γνωρίζουν καλά την Ελλάδα, είναι μία από τις πιο ωραίες και σημαντικές χώρες της Ευρώπης -και όχι μόνο για διακοπές. Προσωπικά, η πανεπιστημιακή μου παιδεία και ο τρόπος σκέψης μου βασίζονται στον Σωκράτη, δηλαδή τον Πλάτωνα, και τον Αριστοτέλη. Αν είσαι δημοκρατικός, σκεπτόμενος άνθρωπος, είναι δύσκολο να αποφύγεις την Ελλάδα. Μάλιστα, για εμένα η Ελλάδα δεν είναι ταυτισμένη μόνο με την ιστορία και τις αρχές της φιλοσοφίας, αλλά και το σήμερα. Ο Αριστοτέλης έλεγε ότι δεν υπάρχει πράξη πιο ευγενής από το να διδάσκει κάποιος τους νέους. Συμφωνώ, αλλά φρονώ ότι στο άμεσο μέλλον οι νέοι είναι αυτοί που θα διδάσκουν, κι αυτό διότι είναι τεράστιες οι ανακατατάξεις και οι ανατροπές που επιφέρει η Ψηφιακή Επανάσταση. Παρακολουθώ στενά και συστηματικά τις εξελίξεις σε αυτό τον τομέα, προσπαθώ να μαθαίνω όσο το δυνατόν περισσότερα για το τι συμβαίνει στον στίβο της τεχνολογίας.
Μιλάτε πολύ συχνά για το πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της νέας γενιάς. Το όλο στιλ σας είναι πολύ νεανικό και σύγχρονο, πολύ λιγότερο επίσημο από ό,τι θα περίμενε κάποιος από έναν πρώην πρωθυπουργό όπως εσείς. Το περίεργο είναι ότι, ενώ μοιάζετε νεότερος, στην πραγματικότητα είστε μερικά χρόνια μεγαλύτερος από τον ανταγωνιστή σας. Οπότε, θα λέγατε ότι η πραγματική ηλικία δεν έχει καμία σημασία στην πραγματική πολιτική;
Η ηλικία είναι μόνο ένα νούμερο. Αυτό που στ' αλήθεια μετράει, είναι η νοοτροπία. Εγώ εστιάζω κυρίως στο ότι, μέχρι σήμερα, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν πάντα κάποιοι γκριζομάλληδες κύριοι. Άρα πιθανώς θα ήταν ένα βήμα προς τα εμπρός εάν είχαμε έναν άνθρωπο που είναι μεν μεσήλικας, αλλά όχι και τόσο γκριζομάλλης. Ή μια γυναίκα -τελικά δεν έχει και τόση σημασία. Μιλώντας για τη νέα γενιά, όποιος έχει δει την εκστρατεία μου, δεν νομίζω πως θα μπορούσε να πει πως είναι βαρετή ή τετριμμένη. Το μήνυμα είναι ότι εάν δεν εκσυγχρονίσουμε τον τρόπο με τον οποίο ασκούμε την πολιτική, όλες αυτές οι, λεγόμενες «καθιερωμένες» παρατάξεις, απλώς θα εξαφανιστούν και θα πεθάνουν. Στο ΕΛΚ έχουμε πολύ λίγους νεαρούς ηγέτες αυτή τη στιγμή. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ένας εξ αυτών, ο Ισπανός Πάμπλο Κασάδο, ο Σεμπάστιαν Κουρτς κ.α. Πρέπει να καλλιεργήσουμε αυτή τη νέα γενιά της παράταξής μας, κάτι που προσπάθησα να δείξω κι εγώ με το είδος της εκστρατείας που έκανα.
Νέος είναι και ο Αλέξης Τσίπρας -ή μήπως δεν αναφέρεστε μόνο στην ηλικία;
Ναι, βέβαια, ο κ. Τσίπρας ανήκει και αυτός στους ηγέτες της νέας γενιάς. Απλώς εγώ διαφωνώ με πολλές από τις θέσεις του. Ανέκαθεν είχα την πεποίθηση ότι η Ελλάδα θα είχε εξέλθει του προγράμματος λιτότητας πολύ πιο γρήγορα εάν δεν είχε εφαρμόσει την πολιτική του ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό είναι κάτι που το υποστηρίζω δημόσια. Είμαι πολύ ικανοποιημένος που κάποιες πολύ λογικές προτάσεις εκ μέρους της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη, πχ για την φορολόγηση, τις δομικές μεταρρυθμίσεις, την επένδυση στις καινοτομίες κ.λπ. είναι τόσο εποικοδομητικές.
Στην Ελλάδα θυμόμαστε από τη θητεία σας ως πρωθυπουργού της Φινλανδίας ότι ήσασταν υπέρ της αυστηρής λιτότητας. Εσείς τι θυμάστε από την περίοδο 2014-'5;
Έχω παρακολουθήσει πολύ στενά τις εξελίξεις, την όλη περιπέτεια της Ελλάδας. Η δική σας σημαία με τη δική μας, τη φινλανδική, έχουν τα ίδια χρώματα, το λευκό και το μπλε. Δεν είμαι ειδικός στα εσωτερικά πολιτικά σας ζητήματα. Αλλά δεν κρύβω την εκτίμησή μου ότι η Ελλάδα θα είχε ξεμπερδέψει με τα προγράμματα λιτότητας 2-3 χρόνια νωρίτερα εάν είχε επικρατήσει η πολιτική σταθερότητα και ο κοινός νους, όπως την εννοούσε ο Αντώνης Σαμαράς. Θυμάμαι όταν ήμουν πρωθυπουργός, το φθινόπωρο του 2014 και το χειμώνα του 2015, τότε που σχεδιάζαμε την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές. Αλλά εξαιτίας του Αλέξη Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ, αυτό το σχέδιο κατέστη ανέφικτο. Γι' αυτό και ακολούθησε ένα τόσο δύσκολο καλοκαίρι όπως αυτό του 2015. Δυστυχώς οι πολιτικές του ΣΥΡΙΖΑ καθυστέρησαν την όλη διαδικασία.
Από την εμπειρία και την εμπλοκή σας στην ευρωπαϊκή πολιτική, δεν αναγνωρίζετε ότι οι Έλληνες έχουμε μια παράδοξη αμφιθυμία; Ότι, ενώ πιστεύουμε πως ανήκουμε στην ΕΕ, ταυτόχρονα ρέπουμε προς τον ευρωσκεπτικισμό. Θυμάστε ότι το «όχι» στο δημοψήφισμα του 2015 έλαβε σχεδόν 62%;
Δεν νομίζω ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το δημοψήφισμα σαν κριτήριο για το εάν οι Έλληνες είσαστε φιλο- ή αντι-ευρωπαίοι. Βασικά, το δίλημμα που τέθηκε τότε ήταν «θέλετε τη λιτότητα ή όχι;» Και φυσικά, κάθε άνθρωπος -εκτός και εάν είναι διεστραμμένος- θα απαντούσε «εννοείται πως δεν θέλω τη λιτότητα». Κατά τη δική μου άποψη, οι Έλληνες ήταν ανέκαθεν φιλο-Ευρωπαίοι, περίπου το ίδιο όπως είμαστε και εμείς οι Φινλανδοί. Και οι δύο λαοί βρισκόμαστε στην περιφέρεια της Ευρώπης, αλλά ανήκουμε στον θεσμικό πυρήνα της ΕΕ. Η Ελλάδα και η Φινλανδία βρίσκονται στην ίδια χρονική ζώνη, χρειάζεσαι περίπου τον ίδιο χρόνο για να πετάξεις προς τις Βρυξέλλες από την Αθήνα και το Ελσίνκι. Κατά τη διάρκεια της ιστορίας μας, πήραμε παραπλήσιες αποφάσεις για την ανεξαρτησία μας. Ποτέ δεν αντιμετώπισα την Ελλάδα σαν μια αντι-ΕΕ χώρα. Απεναντίας. Ωστόσο, υπήρξε μια διπλή κρίση, η οποία κλόνισε βαθιά την ευρωπαϊκή μας ταυτότητα. Διπλή διότι είχαμε την κρίση στην Ευρωζώνη (την οποίαν δεν χρειάζεται να υπενθυμίσω στους Έλληνες) και την προσφυγική κρίση (ούτε αυτή χρειάζεται υπενθύμιση). Όμως, το γεγονός ότι σήμερα βρισκόμαστε στο λιγότερο κακό σημείο αυτής της κρίσης, οφείλεται προ πάντων στις προσπάθειες του ελληνικού λαού. Και επίσης στον μηχανισμό της ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης και συσπείρωσης.
Αισιοδοξείτε για το μέλλον της ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης;
Είμαι σαφώς αισιόδοξος για το μέλλον της Ενωμένης Ευρώπης. Στο πρόγραμμά μου μιλάω για τη μεγάλη στιγμή της Ευρώπης. Εάν ξεπεράσουμε την κρίση και τα προβλήματα, στο μέλλον θα αντιμετωπίζουμε αυτή την ιστορική φάση απλώς σαν ένα στιγμιαίο στραβοπάτημα που συνέβη στην κοινωνία, την οικονομία κ.λπ. Εάν όμως δεν το χειριστούμε σωστά, τότε το όλο οικοδόμημα θα καταρρεύσει, θα χαθεί μέσα στη λήθη. Εγώ πιστεύω στον κοινό νου. Πιστεύω στην Ενωμένη Ευρώπη. Η άποψή μου είναι ότι η ΕΕ είναι σαν το ίντερνετ: Μπορείς να βγεις από αυτό εάν θέλεις, να αποσυνδεθείς εντελώς, αλλά είναι καλύτερα να προσπαθήσεις να επηρεάσεις το περιεχόμενό του.
Συχνά καταφέρεστε ενάντια στο φαινόμενο του λαϊκισμού. Πώς εξηγείτε όμως τη διαρκή του άνοδο σε όλο τον κόσμο;
Πρέπει να υπερκεράσουμε τους λαϊκιστές -και οι λαϊκιστές προέρχονται τόσο από την αριστερά όσο και από τη δεξιά. Ακόμη και από το κέντρο, για να είμαι ειλικρινής. Στην Ιταλία, για παράδειγμα, έχουμε λαϊκιστές και από τα δύο άκρα του πολιτικού φάσματος. Στη Φινλανδία βάλαμε τους λαϊκιστές στην κυβέρνηση και στην πραγματικότητα τους αγκαλιάσαμε μέχρι ασφυξίας. Οι «Αληθινοί Φινλανδοί» είχαν τρεις προεκλογικές δεσμεύσεις: α) Τέρμα στη λιτότητα. β) Τέρμα τα χρήματα προς την Ελλάδα και γ) τέρμα στην μετανάστευση. Το καλοκαίρι του 2015 ήμουν υπουργός Οικονομικών και εφαρμόσαμε το πιο σκληρό οικονομικό πρόγραμμα στην ιστορία της Φινλανδίας. Μετά από αυτό, συνέβαλα στην διάσωση της Ελλάδας διότι αυτό ήταν το σωστό και στο τέλος, από ένα ατύχημα της ιστορίας, είχαμε το μεγαλύτερο μεταναστευτικό ρεύμα που υπήρξε ποτέ. Και αυτό που έγινε με τη δημοφιλία των λαϊκιστών ήταν ότι έμεινε η μισή. Η παράταξη διχάστηκε, ανάμεσα στους «Αληθινούς Φινλανδους» και την ακροδεξιά της πτέρυγα. Τελικά βγήκαν από την κυβέρνηση. Αυτός είναι ένας τρόπος να αντιμετωπίσεις τον λαϊκισμό: Τους αναθέτεις αρμοδιότητες, τους καθιστάς υπεύθυνους. Και τότε η ζωή παύει να είναι πια και τόσο διασκεδαστική πλέον.
Διαβάστε εδώ το πλήρες κείμενο θέσεων του Άλεξ Στουμπ στα ελληνικά
protothema.gr
