Χοντραίνει άσχημα το παιχνίδι στα Βαλκάνια. Ετσι λοιπόν, συνθήκες συγκρουσιακού χαρακτήρα κάνουν σταδιακά την εμφάνιση τους στα Σκόπια ανάμεσα σε Αλβανούς και Σλάβους , σε μια κόντρα που «σιγοκαίει» από το 2001, ασχέτων κρίσιμων ζητημάτων.
Το γεγονός που θα σας αναφέρουμε, ίσως ανασύρει στην επιφάνεια και άλλες πιο σοβαρές «διαφορές» ανάμεσα σε Αλβανούς και Σλάβους, οι οποίες μπορεί να καταλήξουν ταχύτατα σε εμφύλιο πόλεμο. Είναι τόσο περίπλοκη η κατάσταση, αλλά και τόσο έκρυθμη, που όλα θεωρούνται πιθανά να συμβούν.
Συνθήματα κατά των Αλβανών φώναζαν οι Σλάβοι στο Κρούσεβο κατά τη γιορτή της Ημέρας της Ανεξαρτησίας, σημειώνει αλβανικό δημοσίευμα των Σκοπίων.
«Καλός Αλβανός ο νεκρός Αλβανός», φώναζε μια ομάδα Σλάβων σήμερα κατά την άφιξη αντιπροσωπείας της κυβέρνησης των Σκοπίων που πήγε να αποθέσει στεφάνια στο μνημείο των νεκρών της εξέγερσης την Ημέρα του Προφήτη Ηλία (Ιλί Ντεν - 1903).
Ταυτόχρονα αποδοκιμάστηκε αντιπροσωπεία της κυβέρνησης και Αμερικανοί διπλωμάτες, από το συγκεντρωμένο πλήθος στην επέτειο του Ίλιντεν στο Κρούσεβο.
Σύμφωνα με σλαβικό δημοσίευμα των Σκοπίων, ο πρέσβης των ΗΠΑ Τζες Μπέιλι και ο αναπληρωτής βοηθός Γραμματέα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την Ευρώπη και την Ασία, Μάθιου Πάλμερ, που πήγαν να παρακολουθήσουν τη γιορτή στο Κρούσεβο αποδοκιμάσtηκαν από το πλήθος.
Στην αντιπροσωπεία της κυβέρνησης συμμετείχαν ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Κότσο Ανγκιούσεφ, και οι υπουργοί Μεταφορών και Επικοινωνιών, Κοινωνίας της Πληροφορίας και Διοίκησης, Τοπικής Αυτοδιοίκησηςς και Υγείας.
Λίγο πριν από την ομιλία του προέδρου Γκιόργκε Ιβάνοφ, συγκεντρώθηκαν πολίτες που φώναζαν «Ένα όνομα έχουμε» και στη διάρκεια της ομιλίας τον επευφημούσαν φωνάζοντας το όνομά του.
Δείτε βίντεο:
Εκεί ο πρόεδρος των Σκοπίων εξαπέλυσε νέα πυρά εναντίον της συμφωνίας των Πρεσπών, ο οποίος κάλεσε τον λαό της γειτονικής χώρας να την καταψηφίσει στο δημοψήφισμα της 30ης Σεπτεμβρίου.
Σκληρή κριτική εναντίον της συμφωνίας των Πρεσπών για τη μετονομασία της πΓΔΜ σε «Βόρεια Μακεδονία» άσκησε ο πρόεδρος της γειτονικής χώρας, Γκεόργκι Ιβάνοφ, με αφορμή την εθνική εορτή της «Ημέρας της Δημοκατίας».
Σε ομιλία του, ο Σκοπιανός πρόεδρος επανέλαβε την αντίθεσή του στη συμφωνία με την Ελλάδα, καλώντας τον λαό τη χώρας να την απορρίψει στις κάλπες. Σημειώνεται ότι στις 30 Σεπτεμβρίου θα διεξαχθεί δημοψήφισμα για την είσοδο της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση με το όνομα «Βόρεια Μακεδονία».
Μεταξύ άλλων, ο Ιβάνοφ υποστήριξε ότι η αποδοχή της συμφωνίας «θα μας καταστήσει υποδεέστερους και εξαρτώμενους από την Ελλάδα». «Τα δικαιώματά μας στα Ηνωμένα Έθνη θα ελαχιστοποιηθούν» έσπευσε να προσθέσει, απευθύνοντας έκκληση στους Σκοπιανούς να την καταψηφίσουν.
Παράλληλα, όπως μεταδίδει το τηλεοπτικό δίκτυο a1on, εξαπέλυσε ευθεία επίθεση στον πρωθυπουργό, Ζόραν Ζάεφ, τον οποίο κατηγόρησε πως «λέει ψέματα στους πολίτες». «Είναι ψέμα ότι η συμφωνία εγγυάται την είσοδο στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση» επεσήμανε.
«Χωρίς γενναίες μεταρρυθμίσεις, καταπολέμηση της διαφθοράς, δεν θα υπάρξει καμία είσοδο στην ευρω-ατλαντική συμμαχία» υπογράμμισε, χαρακτηριστικά. Ξεκαθάρισε δε, ότι «ακόμη και αν αλλάξουμε το σύνταγμά μας, δεν θα μπούμε αυτόματα στο ΝΑΤΟ», ενώ χαρακτήρισε τη συμφωνία ως «νομική αυτοκτονία».
Η σύγκρουση μεταξύ των σλαβικού στοιχείου της πΓΔΜ και του αλβανικού όμως δεν είναι καινούργια υπόθεση. Πρόκειται για μια φωτιά που σιγοκαίει από την στιγμή της σύστασης του κράτους αυτού και το 2001 λίγο έλειψε να το τινάξει στον αέρα.
Η αλβανική εξέγερση του 2001 στη πΓΔΜ πρωτοξεκίνησε στα ορεινά περίχωρα του Τέτοβο και στη συνέχεια εξαπλώθηκε την άνοιξη του 2001 στη βόρεια κυρίως περιοχή του Κουμάνοβο. Η ένοπλη σύγκρουση στο Κουμάνοβο είχε ως αποτέλεσμα κυρίως το διχασμό του εκπαιδευτικού συστήματος σε εθνοτική βάση. Όλοι οι αλβανόφωνοι μαθητές εγκατέλειψαν τα σχολεία και απαίτησαν την ίδρυση νέων.
Οι πρώτες αψιμαχίες
Η πρώτη ενέργεια που μπορεί να χαρακτηριστεί ως «η πρώτη φωτιά», ήταν στα τέλη Ιανουαρίου του 2001 όταν σημειώθηκε βομβιστική επίθεση εναντίον αστυνομικού τμήματος σε αλβανικό χωριό της δυτικής πΓΔΜ προκαλώντας το θάνατο ενός αστυνομικού και τον τραυματισμό άλλων τριών.
Την ευθύνη ανέλαβε τότε ο νεοεμφανισθείς στην πΓΔΜ, Eθνικός Απελευθερωτικός Στρατός (UCK). Παρόμοιες επιθέσεις εναντίον αστυνομικών τμημάτων είχαν γίνει και στις αρχές του 2000.
Η γενίκευση της εξέγερσης στην Αλβανόφωνες περιοχές
Στα τέλη Φεβρουαρίου ένοπλοι Αλβανοί και δυνάμεις ασφαλείας της πΓΔΜ συγκρούονται άγρια κοντά στο Τανούσεβτσι.
Οι κυρίως Αλβανοί κάτοικοι του χωριού εγκατέλειψαν στην πλειονότητά τους, τα σπίτια τους μετά το θάνατο ενός συμπολίτη τους από πυρά στρατιωτών της πΓΔΜ.
Στις αρχές Μαρτίου, 3 στρατιώτες της πΓΔΜ σκοτώνονται κοντά στο Τανούσεβτσι, οι δύο αφού πάτησαν νάρκη και ο τρίτος από πυρά ελεύθερου σκοπευτή. Υπό το βάρος του επεισοδίου, ο τότε πρόεδρος της πΓΔΜ, συγκαλεί έκτακτη σύσκεψη με αξιωματούχους των υπηρεσιών ασφαλείας και επικοινωνεί με τους πρεσβευτές των χωρών - μελών της Συμμαχίας στα Σκόπια.
Η κλιμάκωση
Την επόμενη ημέρα και συγκεκριμένα στις 5 Μαρτίου οι Αρχές της πΓΔΜ προχωρούν στην πρόσκληση εφέδρων για να επανδρώσουν τις μονάδες φύλαξης των συνόρων. Παράλληλα σημειώνονται και νέες σφοδρές συγκρούσεις ανάμεσα στο στρατό και Αλβανούς αντάρτες στα σύνορα με το Κόσοβο.
Τρεις ημέρες αργότερα ένας αστυνομικός σκοτώνεται σε ενέδρα Αλβανών εξτρεμιστών σε αυτοκινητοπομπή στη μεθόριο της χώρας με το Κόσοβο, κοντά στο Τανούσεβτσι. Η κυβέρνηση αποφασίζει να λάβει ακόμα πιο δραστικά μέτρα στέλνοντας μεγάλο αριθμό θωρακισμένων οχημάτων.
Η αυτοκινητοπομπή θα δεχθεί επίθεση στην περιοχή του χωριού Μπρεστ, στα σύνορα με το Κόσοβο, όπου και θα παραμείνει αποκλεισμένη για αρκετές ώρες, μετά την επίθεση.
Μέχρι και τις 15 Μαρτίου θα σημειωθούν μαζικές διαδηλώσεις Αλβανών και προσπάθειες των πολιτικών φορέων που τους εκπροσωπούν, να προωθήσουν συνταγματικές αλλαγές που θα πέσουν οι περισσότερες στο κενό.
Η μάχη στο Τέτοβο
Την επόμενη βλήματα όλμων πλήττουν την κεντρική πλατεία του Τέτοβο, ενώ Αλβανοί αντάρτες έβαλαν με πολυβόλα από την τοποθεσία Κάλε, 500 μέτρα από τα πρώτα σπίτια της πόλης.
Στις 17 Μαρτίου η συντριβή ενός ελικοπτέρου των κυβερνητικών δυνάμεων θα φτάσει την κατάσταση στα άκρα.
Η τελική αναμέτρηση
Οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις των Αρχών ασφαλείας της πΓΔΜ θα κλιμακωθούν φτάνοντας στο σημείο στις 20 Μαρτίου να διεξάγουν διεξάγουν την «τελική επιχείρηση» εναντίον των Αλβανών εξτρεμιστών, βομβαρδίζοντας τις βουνοπλαγιές του Τέτοβο.
Τα «γάντια θα βγουν» και οι δυνάμεις ασφαλείας της πΓΔΜ θα προχωρήσουν σε γενική επίθεση που θα ολοκληρωθεί με συντριβή των Αλβανών ανταρτών στις 28 Μαρτίου.
Η παράδοση του οπλισμού των Αλβανών
Θα επακολουθήσει παράδοση του οπλισμού των Αλβανών της πΓΔΜ, για την οποία θα υπάρξουν πολλές ενστάσεις ως προς τον αριθμό και την ποιότητα του οπλισμού που τελικά θα παραδώσουν οι Αλβανοί σε απεσταλμένους της διεθνούς κοινότητας. Έκτοτε θα υπάρχει διαρκώς η υποψία ότι οι Αλβανοί δεν κατέθεσαν όλα τα όπλα και πως αυτά που τελικά παρέδωσαν ήταν τα παλαιότερα που είχαν στο οπλοστάσιό τους. Βέβαια όλα αυτά ήταν απλά συζητήσεις καθώς, η απόκτηση νέου από το γειτονικό Κοσσυφοπέδιο και την Αλβανία δεν θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολος.
Το συμβάν του 2015
Οι φόβοι των αρχών ασφαλείας σχετικά με τον διαρκή κίνδυνο που αποτελούσαν Αλβανικά εξτρεμιστικά στοιχεία στην πΓΔΜ, θα επιβεβαιωθούν αρκετά χρόνια αργότερα όταν κατά τη διάρκεια αστυνομικής εφόδου στις 9 Μαΐου 2015 ξέσπασε ανταλλαγή πυροβολισμών μεταξύ αστυνομικών δυνάμεων και ένοπλης ομάδας στην περιοχή του Κουμάνοβο.
Οκτώ αστυνομικοί της πΓΔΜ και 14 ένοπλοι άνδρες σκοτώθηκαν, ενώ 37 αστυνομικοί τραυματίστηκαν. Η επίθεση έληξε στις 10 Μαΐου 2015, με επιχείρηση από την αστυνομία και τις ένοπλες δυνάμεις. Τριάντα άνδρες συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν για τρομοκρατία.
