Σαν σήμερα 5 Ιουνίου του 1825 δολοφονείται ο Οδυσσέας Ανδρούτσος. Επρόκειτο για έναν από τους επιφανέστερους στρατιωτικούς ηγέτες της Επανάστασης του 1821. Το τέλος του ήταν άδοξο. Έπεσε θύμα των εμφύλιων διαμαχών κατά την διάρκεια του Αγώνα και σκοτώθηκε από Έλληνα.
Ο Ανδρούτσος παρόλο που μεγάλωσε στην αυλή του Αλή Πασά, δεν δίστασε με την έκρηξη της επανάστασης να στραφεί εναντίον των Τούρκων.
Οι συνεχείς συγκρούσεις του με σημαντικά πολιτικά πρόσωπα της εποχής, τους “καλαμαράδες” όπως ο ίδιος έλεγε, οδήγησαν σε πολλές απόπειρες δολοφονίας εναντίον του. Λίγοι γνωρίζουν ότι ακόμη και στον ίδιο το Νικηταρά είχε προταθεί να δολοφονήσει τον φίλο και συμπολεμιστή του, τον Ανδρούτσο. Κατά τη διάρκεια της επανάστασης, κατηγορήθηκε ακόμα και ότι συνεργάστηκε με τους Τούρκους, κάτι το οποίο τον είχε λυπήσει βαθιά, όπως αναφέρει η Μηχανή του Χρόνου.
Η δράση του λιονταριού της Ρούμελης
Αξίζει να σημειωθεί ότι η σωματική του δύναμη ήταν παροιμιώδης και δεν είναι λίγα τα κατορθώματά του. Κάποιος βιογράφος του γράφει, ότι“επήδα ως έλαφος, έτρεχεν ως ίππος και ίππευεν ως Κένταυρος”.
Το 1816 ο Αλή Πασάς τον έστειλε αρματολό στην Λειβαδιά, αφού τον πάντρεψε πρώτα με την Ελένη Καρέλη. Εκεί έμεινε ως τις παραμονές του 1821. Τον Οκτώβριο του 1820, μετά από διαμάχη με τους τοπικούς άρχοντες έφυγε και την θέση του πήρε ο Αθανάσιος Διάκος. Από το 1818 ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας και ένθερμος υποστηρικτής του Αγώνα.
Μόλις ξέσπασε η Επανάσταση βρέθηκε αμέσως στις πρώτες γραμμές του Αγώνα και ανέλαβε να ξεσηκώσει τους Έλληνες της Ανατολικής Ρούμελης. Στις 8 Μαίου του 1821 κλείνεται με άλλους 117 πολεμιστές στο Χάνι της Γραβιάς και χαρίζει στον Αγώνα μιά από τις πιό δοξασμένες μάχες, που τον επέβαλε ως τον στρατιωτικό αρχηγό της Ρούμελης. Η νίκη του Ανδρούτσου στην Γραβιά έσωσε την επανάσταση από βέβαιο κίνδυνο, καθώς ο Ομέρ Βρυώνης με 8.000 άνδρες βάδιζε ακάθεκτος προς την εξεγερμένη Πελοπόννησο.
Στη Διοίκηση της Ακρόπολης
Το 1822 φθάνει στην Αθήνα και αναλαμβάνει την διοίκηση του κάστρου της Ακρόπολης με φρούραρχο τον Γιάννη Γκούρα. Στην Ακρόπολη έκανε διάφορα οχυρωματικά έργα και την εξασφάλισε με νερό που δεν είχε. Στο μεταξύ νέα εχθρικά σώματα πλημμύρισαν την Ρούμελη. Κι επειδή ο δεν είχε αρκετές δυνάμεις να αντισταθεί, αναγκάσθηκε να συνθηκολογήσει μαζί τους. Αυτού του είδους η συμφωνία ήταν τα λεγόμενα “καπάκια” (προφορικές συμφωνίες), το οποίο ωστό αποτελούσε ένα τέχνασμα για κερδίσει χρόνο. Ωστόσο αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο οι εχθροί του βρήκαν πάτημα για να τον παρεξηγήσουν. Οι κοτσαμπάσηδες της Ανατολικής Ρούμελης και ο Ιωάννης Κωλέττης δεν τον συμπαθούσαν καθόλου λόγω της μεγάλης επιρροής που ασκούσε στο λαό.
Από την επικύρηξη εως το θάνατο
Ο Ανδρούτσος οργισμένος από την συμπεριφορά των πολιτικών παρατείται και η κυβέρνηση στέλνει τον Νούτσο και τον Παλάσκα να τον αντικαταστήσουν. Υποψιαζόμενος ότι οι δυό απεσταλμένοι της κυβέρνησης έρχονται να τον σκοτώσουν, χάνει την ψυχραιμία του και με την οι άνδρες του τους σκοτώνουν χωρίς αυτός να προβάλει αντίρρηση.
Ο Κωλέττης τον επικηρύσσει για 5.000 γρόσια και ο Υπουργός Εκκλησιαστικών επίσκοπος Ανδρούσης Ιωσήφ τον αφορίζει. Όμως η κάθοδος του Δράμαλη αναγκάζει την κυβέρνηση να ανακαλέσει την επικήρυξη και τον αφορισμό του Ανδρούτσου, ο οποίος αναλαμβάνει ξανά δράση. Παρόλα αυτά, δεν κατορθώνει να εμποδίσει την κάθοδο του Οθωμανού πολέμαρχου στην Πελοπόννησο, αλλά δεν αφήνει να περάσουν εφοδιοπομπές και ενισχύσεις για την στρατιά του.
Μετά την καταστροφή του Δράμαλη, ο Ανδρούτσος επέστρεψε στην Αθήνα και ίδρυσε δύο σχολεία στην Αθήνα και κάλεσε τον Κοραή από την Ευρώπη και τον Βάμβα από την Κεφαλλονιά να έρθουν να διδάξουν, χωρίς να εισακουσθεί. Γρήγορα καινούργιες στρατιωτικές επιχειρήσεις τον έκαναν να φύγει από την Αθήνα για την Ανατολική Ρούμελη. Τον Νοέμβριο του 1822 ηττάται από τον Κιοσέ Μεχμέτ στο Δαδί και παρά λίγο να αιχμαλωτισθεί, ενώ τον Ιούλιο του 1823 ανακόπτει στην Βοιωτία την εκστρατεία του Γιουσούφ Περκόφτσαλη Πασά.
Ο ηρωϊσμός του, το προοδευτικό του πνεύμα και το ομηρικό του όνομα, στάθηκε αφορμή να θέλουν να τον γνωρίσουν όλοι οι Ευρωπαϊοι φιλέλληνες που κατέβηκαν στην επαναστατημένη Ελλαδα. Με πολλούς από αυτούς συνεργάστηκε για διάφορα κοινωφελή έργα και τον φίλο του λόρδου Βύρωνα, τον ΆγγλοΈντουαρντ Τρελόνι, τον έκανε γαμπρό του, δίνοντάς του την ετεροθαλή αδελφή του Ταρσίτσα.
Η διαμάχη του και ο παραγκωνισμός του από τους αντιπάλους του, τον ανάγκασαν να πάρει τους άνδρες του και να έλθει στην Βοιωτία στις αρχές του 1825. Εκεί έκανε νέα “καπάκια”με τους Τούρκους με σκοπό να εκβιάσει την κυβέρνηση. Οι εχθροί του βρήκαν μία ακόμη ευκαιρία να χαρακτηρίσουν την πράξη του αντεθνική και τον ίδιο προδότη. Έτσι η κυβέρνηση έστειλε εναντίον του ισχυρή στρατιωτική δύναμη με αρχηγό τον παλαιό του φίλο Γιάννη Γκούρα, που απο καιρό είχε γίνει ο προσωπικός του εχθρός.
Ύστερα από μερικές μικροσυμπλοκές στις αρχές Απριλίου παραδόθηκε στον Γκούρα (7 Απριλίου 1825) με την ρητή υπόσχεση ότι θα τον έστειλνε στην Πελοπόννησο για να δικαστεί από την Διοίκηση.
Ο Γκούρας όμως δεν κράτησε την υπόσχεσή του. Τον φυλάκισε στην Αθήνα, πάνω στην Ακρόπολη. Επειδή στο μεταξύ ξεσηκώθηκαν διάφοροι αγωνιστές με πρώτο τον Καραϊσκάκη για την άδικη κακομεταχείριση του Ανδρούτσου , ο Γκούρας διέταξε να τον θανατώσουν.
Πως προσπάθησαν να κουκουλώσουν τη δολοφονία
Για να καλύψουν το έγκλημά τους πέταξαν το πτώμα του στο λιθόστρωτου του Ναού της Απτερου Νίκης. Έπειτα διέδωσαν πως ο φυλακισμένος προσπάθησε να αποδράσει και σκοτώθηκε. Τον έθαψαν προσωρινά στην εκκλησία της Σωτήρας στο Ριζόκαστρο. Η αλήθεια δεν άργησε να αποκαλυφθεί και η ιστορία τον αποκατέστησε ηθικά, τοποθετώντας τον ανάμεσα στους κορυφαίους ήρωες του Εικοσιένα.
Έπειτα τον τίμησε και το κράτος. Το 1865 έγινε με μεγάλη επισημότητα και στρατιωτικές τιμές η μετακομιδή των οστών του στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, όπου σήμερα υπάρχει ο τάφος του.
Πηγές: wikipedia, sansimera, Μηχανή του χρόνου, https://olympia.gr/
