Πενία τέχνας κατεργάζεται
Οι ζητιάνοι, για λίγους οβολούς, συχνά έκαναν κάθε περίεργη ή ακόμη και παράλογη ενέργεια. Επιχειρούσαν να διασκεδάσουν το κοινό τους με ταχυδακτυλουργικά κόλπα, τρώγοντας δέρματα από παλιά παπούτσια, μπήγοντας καρφιά στο κεφάλι τους ή χτυπώντας με μεταλλικά αντικείμενα ποτήρια, σαν μουσικά όργανα, τραγουδώντας ταυτόχρονα ερωτικά τραγούδια.
Πολλές φορές, για να συγκινήσουν τους περαστικούς, έφερναν μαζί τους τη ρακένδυτη και μισόγυμνη γυναίκα τους, έδειχναν τις αναπηρίες που υποκρίνονταν ότι είχαν και το χειρότερο, επιδείκνυαν τις αναπηρίες που είχαν προκαλέσει στα παιδιά τους. Από τον Χρυσόστομο μαθαίνουμε ότι υπήρχαν ακόμα και γονείς που τύφλωναν τα παιδιά τους για να προκαλούν την ευσπλαχνία των περαστικών. Η φτώχεια στην Κωνσταντινούπολη και στις άλλες μεγάλες πόλεις ήταν φαινόμενο συνηθισμένο. Πολλοί άστεγοι έβρισκαν καταφύγιο τις νύχτες στα δημόσια λουτρά, στις στοές και στις εκκλησίες, παραβιάζοντας τις πόρτες τους.
Άφετε τα παιδία
Πολλές φορές στο Βυζάντιο υπήρχαν ανεπιθύμητες γεννήσεις βρεφών, συνήθως από παράνομες σχέσεις μεταξύ των αφεντικών και των παλλακίδων τους, που ζούσαν κάτω από την ίδια στέγη. Για να απαλλαγούν από τα βρέφη αυτά, οι γονείς τους τα εγκατέλειπαν συνήθως στο προαύλιο μιας εκκλησίας, η οποία τα έπαιρνε υπό την προστασία της, ακολουθώντας την ευαγγελική ρήση «άφετε τα παιδία ελθείν προς με». Την Κυριακή ο ιερέας ρωτούσε το εκκλησίασμα αν κάποιος ήθελε να αναλάβει την ανατροφή του νεογέννητου, και δεν ήταν σπάνιο να υπάρχουν πιστοί που όχι μόνο έπαιρναν στο σπίτι τους τα έκθετα βρέφη, αλλά και τα υιοθετούσαν. Αν δεν ενδιαφερόταν κανείς, η εκκλησία παρέδιδε το νεογέννητο σε ένα βρεφοκομείο. Δουλεία και δούλοι Κατά τους πρώτους αιώνες του Βυζαντίου η χρησιμοποίηση δούλων ήταν εκτεταμένη τόσο στις πόλεις όσο και στην ύπαιθρο. Οι δούλοι ήταν κυρίως αιχμάλωτοι πολέμου και όσες υπόδουλες γεννούσαν παιδιά ήταν και αυτά σκλάβοι.
Γενικά όμως, η νομοθεσία περί δουλείας προοδευτικά γινόταν πιο φιλάνθρωπη. Έτσι, ενώ στην εποχή του Μ. Κωνσταντίνου όποια ελεύθερη γυναίκα είχε ερωτικές σχέσεις με δούλο έχανε την ελευθερία της, αργότερα ο νόμος χαλάρωσε. Αν διέκοπτε τη σχέση απέφευγε τη δουλεία. Όσο για τις τιμές των δούλων, τον 6ο αιώνα ανέρχονταν σε 20-30 νομίσματα. Οι ευνούχοι μέχρι δέκα ετών κόστιζαν από 30 έως 70 νομίσματα. Όσοι από τους δούλους ήταν γιατροί κόστιζαν 60 νομίσματα και όσοι ήταν ταχυγράφοι 50.
