Μία 47χρονη γυναίκα, επί 20 και πλέον έτη ταμίας στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης, η οποία έδωσε τραγικό τέλος στη ζωή της: αυτοπυρπολήθηκε τον Φεβρουάριο του 2016.
Ένας υπάλληλος του ΟΣΕ που, στο πλαίσιο της εξυγίανσης του Οργανισμού, μετατάχθηκε στο ΕΣΥ και στο συγκεκριμένο νοσοκομείο για να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο διοικητικό-οικονομικό τμήμα και τοποθετήθηκε στο ταμείο βοηθός της 47χρονης. Πέντε στελέχη του νοσοκομείου, σε θέσεις κλειδιά στην Οικονομική και τη Διοικητική Υπηρεσία, που επί τουλάχιστον τρία χρόνια «ασκούσαν πλημμελώς τα καθήκοντά τους ως προς τον έλεγχο του ταμείου». Πλήθος λογιστικών κινήσεων «για να καλυφθούν προσωρινά λογαριασμοί από τους οποίους έλειπαν χρήματα δημιουργώντας ελλείμματα σε άλλους λογαριασμούς». Μία «μαύρη τρύπα» συνολικού ποσού 441.666,80 ευρώ για το διάστημα 2013-2015, με επίκεντρο το ταμείο του νοσοκομείου.
Πρόκειται για τα κομμάτια ενός σκοτεινού παζλ, μιας πρωτοφανούς για το ΕΣΥ υπόθεσης υπεξαίρεσης με εκφάνσεις ανεξερεύνητες ακόμη όπως η αυτοκτονία της ταμία, που ανασυνθέτουν με κάθε κρίσιμη λεπτομέρεια οι Ελεγκτές του Σώματος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας Πρόνοιας (ΣΕΥΥΠ) σε πολυσέλιδο πόρισμά τους, το οποίο παρουσιάζει σήμερα το «ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ».
Το πόρισμα των ελεγκτών για το ταμειακό έλλειμμα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης ολοκληρώθηκε πριν από δύο μήνες και βρίσκεται πλέον στη Δικαιοσύνη, στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αλεξανδρούπολης. Το κυρίαρχο πρόσωπο στην υπεξαίρεση -όπως χαρακτηρίζεται από τους Επιθεωρητές η ταμίας - είναι η νεκρή γυναίκα, και στο κάδρο των πειθαρχικών - κι ενδεχομένως και των ποινικών- ευθυνών βρίσκονται ο έτερος ταμίας και οι πέντε ανώτεροί του στις Οικονομικές-Διοικητικές υπηρεσίες, ελεγκτέοι για πλημμελή άσκηση καθηκόντων. Ο διοικητής «φέρει την ευθύνη που του αναλογεί για όσα συνέβησαν στην ταμειακή διαχείριση του νοσοκομείου, ως έχων τη γενική ευθύνη λειτουργίας του νοσοκομείου».
Στο… βάθος του κάδρου αχνοφαίνονται, όμως, όλοι οι «ανευθυνο-υπεύθυνοι» των εσωτερικών και εξωτερικών ελεγκτικών μηχανισμών του συστήματος δημόσιας υγείας. Ενδεικτικά, αναφέρεται πως σύμφωνα με το πόρισμα, το νοσοκομείο από το 2013 μέχρι και σήμερα υπέγραφε ετήσια σύμβαση με εσωτερικό ελεγκτή ο οποίος είχε ως αντικείμενο τον μηνιαίο έλεγχο εφαρμογής του διπλογραφικού συστήματος Γενικής Λογιστικής, Δημοσίου Λογιστικού, Αναλυτικής Λογιστικής, μηνιαία εποπτεία του οριστικού κλεισίματος των ισοζυγίων, διαδικασίες ελέγχου για τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις. Ωστόσο, «ο εσωτερικός ελεγκτής στις εκθέσεις πεπραγμένων δεν ανέφερε προς τη Διοίκηση καμία απολύτως παρατυπία». Στο ίδιο πνεύμα και περιεχόμενο κινούνται όλα τα έγγραφα των Ορκωτών λογιστών που επίσης «έκλεισαν» τα οικονομικά έτη 2013 και 2014. Επιπλέον, το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ελέγχθηκε από κλιμάκιο του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους – Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων υπό την εποπτεία του υπουργείου υγείας το 2014. Στην έκθεσή του, μάλιστα, δεν γίνεται καμία αναφορά για ταμειακή κακοδιαχείριση, επισημαίνεται στο πόρισμα του ΣΕΥΥΠ.
Η αρχή του τέλους για το «ριφιφί» του ταμείου
Στις 12 Φεβρουαρίου 2016 η Διοικητική Διευθύντρια του νοσοκομείου αναθέτει στην Προϊσταμένη Οικονομικού και στον αναπληρωτή υποδιευθυντή Οικονομικής Υπηρεσίας τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης με θέμα τον έλεγχο της ταμειακής διαχείρισης έτους 2015. Την ίδια ημέρα, με απόφαση του διοικητή του νοσοκομείου, η ταμίας (περιγράφεται στο πόρισμα ως μια εργαζόμενη που έχαιρε μεγάλης εκτίμησης αλλά και εμπιστοσύνης από όλο το νοσηλευτικό ίδρυμα) μετακινείται από το Οικονομικό τμήμα και το ταμείο στο τμήμα Κίνησης Ασθενών.
Καλείται δε από τους προϊσταμένους της να συνεργαστεί για να «κλείσουν» το οικονομικό έτος 2015, μια εργασία που θα γινόταν το Σάββατο 13 Φεβρουαρίου 2016 στο νοσοκομείο. Η 47χρονη δεν πήγε στο νοσοκομείο. Οι συνάδελφοί της έλαβαν σιβυλλικό μήνυμα στα κινητά τους: «κάντε το να φαίνεται σωστό, γυρισμός για μένα δεν υπάρχει». Λίγο αργότερα όπως προκύπτει από την ανασύνθεση των κομματιών του παζλ, η γυναίκα αυτοκτόνησε. Όπως έγραφε τότε το protothema.gr, η 47χρονη αυτοπυρπολήθηκε με οινόπνευμα λίγα μέτρα μακριά από το σπίτι της και ενώ είχε αφήσει στο αυτοκίνητο του συζύγου της ένα σημείωμα με το οποίο τον ενημέρωνε για την απόφασή της αυτή και τον καλούσε να μην πιστέψει τίποτα από όσα της καταλογίζουν (χωρίς τότε να διευκρινίζει τι ακριβώς).
Η υπόθεση μόλις είχε αρχίσει να ξετυλίγεται, με αυτό τον δραματικό τρόπο. Τον Μάιο του ίδιου έτους ολοκληρώνεται Ένορκη Διοικητική Εξέταση (ΕΔΕ) από τον διευθυντή της Διοικητικής Υπηρεσίας κι ενώ είχε προηγηθεί προκαταρκτική εξέταση από την Υποδιεύθυνση Οικονομικού του Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης και από την οποία προέκυψαν σαφείς ενδείξεις για τέλεση πειθαρχικών παραπτωμάτων. Λόγω της βαρύτητας της υπόθεσης ενημερώνεται το ΣΕΥΥΠ και ο επικεφαλής κ. Σταύρος Ευαγγελάτος δίνει αμέσως εντολή για περαιτέρω έλεγχο. Το πόρισμα ολοκληρώνεται έπειτα από ενδελεχή έρευνα τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Διαπιστώνεται ταμειακό έλλειμμα για τα έτη 2014-2016, συνολικού ποσού 441.666,80 ευρώ. Μάλιστα, οι Επιθεωρητές καλούν εν κατακλείδι με τις προτάσεις τους, το Νομικό Πρόσωπο του νοσοκομείου να προβεί σε όλες τις απαραίτητες νομικές ενέργειες προκειμένου να διεκδικήσει την επιστροφή των υπεξαιρεθέντων χρημάτων.
Το «άδειασμα» των ταμείων
«Το έλλειμμα προήλθε από υπεξαίρεση η οποία συντελέστηκε από υπαλλήλους που υπηρετούσαν στο ταμείο του νοσοκομείου. Κυρίαρχο πρόσωπο στην υπεξαίρεση και φυσικός αυτουργός φέρεται να είναι η ταμίας, όπως προκύπτει από τις μαρτυρικές καταθέσεις αλλά και από τα παραστατικά στοιχεία που προσκομίστηκαν όπως εξοφλημένες επιταγές, παραποιημένες καταστάσεις εξόφλησης προμηθευτών, παραποιημένα Γραμμάτια Είσπραξης κλπ» αναφέρουν οι Επιθεωρητές στο πόρισμά τους. Και συνεχίζουν, επιχειρώντας να εξηγήσουν το πώς συντελέστηκε η υπεξαίρεση: «Η ταμίας εκμεταλλευόμενη τις γνώσεις της, την εμπειρία της, την έλλειψη ελέγχου από τους προϊσταμένους της και την έλλειψη λογιστικής υποστήριξης από εξωτερικό συνεργάτη από τον Σεπτέμβριο του 2013, προέβη σε μια σειρά παράνομων ενεργειών προκειμένου να οικειοποιηθεί χρήματα του νοσοκομείου».
«Η υπεξαίρεση ξεκίνησε από τις εισπράξεις μετρητών του νοσοκομείου για την ολοήμερη λειτουργία (σσ απογευματινά ιατρεία) και επεκτάθηκε σε άλλες πηγές εσόδων μετρητώβ χρημάτων του νοσοκομείου, όπως ο ξενώνας «Σταύρος Νιάρχος», τα νοσήλια ιδιωτών κα. Στη συνέχεια ακολούθησε υπεξαίρεση τραπεζικών επιταγών που είχαν εκδοθεί για εξόφληση προμηθευτών. Όταν το έλλειμμα είχε μεγαλώσει πολύ και δεν μπορούσε να καλυφθεί, άρχισε να παραποιεί καταστάσεις πληρωμής προμηθευτών» περιγράφεται στο πόρισμα του ΣΕΥΥΠ.
Η υπεξαίρεση το έτος 2013 γινόταν κυρίως από τα μετρητά που εισέπραττε το νοσοκομείο μέσω των απογευματινών ιατρείων. Το ταμείο εισέπραττε τα χρήματα που παρέδιδε ο εκάστοτε υπεύθυνος διαχείρισης των ιατρείων, όμως δεν εξέδιδε γραμμάτιο είσπραξης και δεν τα κατέθετε στην Τράπεζα την ίδια ή την επόμενη ημέρα. Η ταμίας υπεξαιρούσε τα χρήματα και επειδή είχε αδυναμία να τα καλύψει έγκαιρα τα κατέθετε στη συνεργαζόμενη τράπεζα με καθυστέρηση από τις εισπράξεις των επόμενων ημερών, από λίγες ημέρες έως έναν μήνα. Το 2013 η υπεξαίρεση ανήλθε σε 98.999,35 ευρώ.
Και το 2014 τα έσοδα από τα απογευματινά ιατρεία αποτελούν την κύρια πηγή υπεξαίρεσης των εισπράξεων του νοσοκομείου. Διαφοροποιείται όμως η τακτική. Δεν εκδίδονται πλέον μεταχρονολογημένα γραμμάτια είσπραξης. Εκ των υστέρων, στις 16-2-2015, γίνεται μαζική παραποίηση γραμματίων είσπραξης που είχαν εκδοθεί το 2014 και συμπεριλαμβάνονται εισπράξεις ημερομηνιών που υπεξαιρέθηκαν τα χρήματα και δεν εκδόθηκαν γραμμάτια είσπραξης. Για αυτά τα χρήματα δεν υπάρχουν καταθέσεις και αποτελούν έλλειμμα για το ταμείο. Το έτος 2014 η υπεξαίρεση ανήλθε σε 86.286,74 ευρώ.
Και το 2015 τα έσοδα από την ολοήμερη λειτουργία αποτελούσαν την κύρια πηγή υπεξαίρεσης των εισπράξεων του νοσοκομείου – το ποσό είναι 214.538,87 ευρώ.
Η υπεξαίρεση συνεχίστηκε και το 2016 – από το ταμείο του νοσοκομείου «έφυγαν» 41.481, 84 ευρώ.
Ο ταμίας από τον ΟΣΕ
Την εργασιακή Βαβέλ μέσα στο ΕΣΥ και στο νοσοκομείο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται τελικά για τον τρόπο χρηστής και αποτελεσματικής λειτουργίας του συστήματος υγείας, αναδεικνύει η περίπτωση του έτερου ταμία. Από την αμαξοστοιχία του ΟΣΕ «αποβιβάστηκε» στο νοσηλευτικό ίδρυμα. Από το 2011 ως το 2014 υπηρετούσε στο ταμείο. Από το 2014 ως το 2016 στο τμήμα δαπανών και ως αναπληρωτής ταμίας. «Η ταμίας είχε μεγάλη εμπειρία και είχε την εμπιστοσύνη όλης της διοίκησης. Εγώ ήρθα με μετάταξη από τον ΟΣΕ και δεν ήξερα να κάνω ούτε χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Εκείνη με εκπαίδευσε στο ταμείο. Πιστεύω ότι μου έδειξε ότι και όσα ήθελε. Μου ήταν δύσκολο να την αμφισβητήσω» δήλωσε κατά την εξέτασή του ο ταμίας. Οι Επιθεωρητές διαπιστώνουν πως «γνώριζε εξαρχής ότι κάτι συνέβαινε στο ταμείο και δεν το ανέφερε στους προϊσταμένους του. Ήταν στο ταμείο ενάμισι χρόνο, και αν και προερχόταν από τον ΟΣΕ, είχε ικανό διάστημα προκειμένου να γνωρίζει τις βασικές διαδικασίες και έννοιες…», καταλήγουν δε με βάση τα στοιχεία για δύο τραπεζικές επιταγές που εισέπραξε χωρίς να διαθέσει τα χρήματα στο νοσοκομείο, ότι πρέπει να επιστρέψει στο νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης 23.563,92 ευρώ.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως διαπιστώνεται πλημμελή άσκηση καθηκόντων σε όλη την ιεραρχία: η προϊσταμένη Οικονομικού «ουδέποτε έλεγξε τα γραμμάτια είσπραξης για τρία έτη δείχνοντας εμπιστοσύνη στους ταμίες», «δεν γνώριζε για την ηλεκτρονική οριστικοποίηση του ταμείου», «γενικώς δεν είχε τον έλεγχο του ταμείου». Η υποδιευθύντρια Οικονομικής Υπηρεσίας, η διοικητική διευθύντρια το 2013, ο αναπληρωτής υποδιευθυντής Οικονομικής Υπηρεσίας «δεν αντελήφθησαν ότι στο ταμείο του νοσοκομείου δεν υπήρχε επαρκής έλεγχος από την άμεσα προϊσταμένη του Οικονομικού τμήματος».
