Ο πολεμικός λιμένας της αρχαίας πόλης της Σαλαμίνας, όπου συγκεντρώθηκε ο ελληνικός στόλος για να αντιμετωπίσει τους Πέρσες στη Ναυμαχία του 480 πΧ, εντοπίστηκε στον Όρμο Αμπελακίων. Οι πρώτες υποβρύχιες συστηματικές έρευνες...
από ελληνικούς φορείς, που ξεκίνησαν στην περιοχή το 2016 και συνεχίστηκαν φέτος το καλοκαίρι, παρουσίασαν σημαντικά ευρήματα, με τους επιστήμονες να μιλούν για ακόμα πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα στο άμεσο μέλλον. 
«Η έρευνα είναι μεγάλης σημασίας γιατί μένει να αποδείξει πάρα πολλά για την ιστορία της Ναυμαχίας, που μέχρι τώρα δεν γνωρίζουμε. Είναι απλώς γραμμένα στις αρχαίες πηγές και τίποτα περισσότερο. Η έρευνα έπρεπε να είχε ξεκινήσει πολλά χρόνια πριν, δεν είχε γίνει όμως κατορθωτό λόγω του ρύπου του βυθού της θάλασσας καθώς, όπως είναι γνωστό, στην περιοχή υπάρχουν πάρα πολλά ναυπηγεία και ναυπηγοεπισκευαστικές μονάδες. Ωστόσο έγινε πραγματικότητα χάρη και στη βοήθεια του Ινστιτούτου Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών που συνεργαζόμαστε», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η προϊσταμένη της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, Αγγελική Σίμωσι. 
Η μεγάλη έρευνα στη Σαλαμίνα
Η έρευνα πραγματοποιείται στο πλαίσιο τριετούς προγράμματος συνεργασίας (2016-2018), μεταξύ της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟΑ και του Ινστιτούτου Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών, υπό τη διεύθυνση της Δρ. Αγγελικής Σίμωσι και του Γιάννου Γ. Λώλου, καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και προέδρου του Ινστιτούτου. Στην έρευνα συμμετέχει επίσης το Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Πατρών, υπό τον καθηγητή Γιώργο Παπαθεοδώρου, με κύρια συνεργάτιδα την αναπληρώτρια καθηγήτρια Μαρία Γεραγά.
Τα ευρήματα στην περιοχή
Όμως, τι ακριβώς έχει εντοπιστεί κατά τις υποβρύχιες έρευνες στην περιοχή του Όρμου των Αμπελακίων τα δυο τελευταία έτη; Πρώτα από όλα, δύο πύργοι, ένας ισχυρός τετράγωνος στη δυτική πλευρά του Όρμου, που αποτελείται από ογκώδεις λίθους (με πλευρά 7,70 μ.) κι ένας κυκλικός αμυντικός, στην άκρη ενός μακριού τείχους («βραχίονα»), μήκους 162 μ., στα βορειοδυτικά. Τα παραπάνω συνδέονταν, προφανώς, με το ευρύτερο οχυρωτικό σύστημα της κλασικής-ελληνιστικής πόλης και του λιμένος της.
Επίσης, στη βόρεια πλευρά του όρμου εντοπίστηκε μια μεγάλη στιβαρή κατασκευή από λιθόπλινθους επιμελούς εμφάνισης, σε μήκος 13 μ. «Είναι μια κατασκευή δημόσιου χαρακτήρα, ενδεχομένως ναϊκή ή στωική. Έχουμε πολλά κινητά ευρήματα από την τελευταία χρήση της, που τοποθετείται στον 3ο αι. μ. Χ. Αυτή η κατασκευή πρέπει να είναι ένα από τα τελευταία κτίρια της αρχαίας πόλης κοντά στο λιμάνι και ενδεχομένως ένα από αυτά που είδε και περιέγραψε ο περιηγητής Παυσανίας ο οποίος επισκέφτηκε την πόλη της Σαλαμίνος τον 2ο αι. μ. Χ.», τόνισε ο κ. Λώλος. 
Ο ίδιος πάντως πιστεύει ότι πιθανότατα πρόκειται για ναό και εξηγεί με βάση τα κινητά ευρήματα το σκεπτικό του: «Καταρχάς έχουμε θραύσματα αγαλμάτων, μια από τις τέσσερις γωνίες μαρμάρινου βωμίσκου, καθώς και κάποια άλλα θραύσματα μαρμάρινων σκευών. Επίσης, το 1882, βρέθηκε μπροστά από την Οικία Κριεζή (σσ. σπίτι λίγα μέτρα μακριά από το εύρημα) μια σημαντική επιγραφή, που χρονολογείται στον προχωρημένο 4ο αι. πΧ», πληροφορεί ο καθηγητής, συμπληρώνοντας ότι πρόκειται για αναθηματική επιγραφή με τα ονόματα του ιππάρχου, δηλαδή του αρχηγού του ιππικού, καθώς και των ιππέων, η οποία ήταν αφιερωμένη στη νύμφη Σαλαμίνα.
Σίγουρα πάντως θα είχε πολύ ενδιαφέρον να βρεθούν αντικείμενα που θα σχετίζονται με τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας πριν το 2020, έτος κατά το οποίο συμπληρώνονται 2.500 χρόνια από το ιστορικό γεγονός που άλλαξε τον ρου της ιστορίας. Τα αποτελέσματα των δυο ερευνητικών περιόδων θα παρουσιαστούν σε κοινή ανακοίνωση των δυο ερευνητών στο διεθνές επιστημονικό συνέδριο που διοργανώνει το Honor Frost Foundation 20 – 24 Οκτωβρίου στη Λευκωσία της Κύπρου.
Πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ
