Στους συνταξιούχους που βρέθηκαν ξαφνικά να χρωστάνε διπλάσιο ΕΝΦΙΑ, επειδή έλαβαν το έκτακτο βοήθημα τα Χριστούγεννα πέρυσι, φαίνεται πως εξαντλείται η κοινωνική και πολιτική ευαισθησία των βουλευτών και της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Τους διαχωρίζουν από τους ανέργους, άπορους και ανάπηρους, οι οποίοι χάνουν τις εκπτώσεις του ΕΝΦΙΑ επειδή εισπράττουν κάποιο επίδομα πείνας, την ίδια στιγμή που τις απολαμβάνουν στο ακέραιο άλλοι που δηλώνουν πολλές δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ –ή ακόμα και εκατομμύρια που έχουν τυχόν επαναπατρίσει.
Ο Νόμος 4445 του 2016 πουθενά δεν αναφέρει ότι ο «μποναμάς» που δόθηκε πέρυσι (χωρίς καν περιουσιακά ή κοινωνικά κριτήρια) δεν θα μετράει στον υπολογισμό των εκπτώσεων και απαλλαγών του ΕΝΦΙΑ. Προβλέπει μόνον ότι είναι αφορολόγητος, ακατάσχετος και δεν συμψηφίζεται με χρέη.
Το κενό που άφησαν οι βουλευτές που ψήφιζαν την παροχή, έρχεται να αντιμετωπίσει η ανακοίνωση που εξέδωσε η ΑΑΔΕ, απαντώντας στο αίτημα των 32 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, που ζητούν να μην προσμετρηθούν τα 300-850 ευρώ που πήραν τα Χριστούγεννα οι συνταξιούχοι στα εισοδηματικά κριτήρια για την χορήγηση της έκπτωσης 50%-100% στον ΕΝΦΙΑ. Για τους συνταξιούχους αυτούς θα γίνει νέα εκκαθάριση και θα μειωθεί ο ΕΝΦΙΑ.
Ωστόσο η απόφαση που δικαιώνει τους συνταξιούχους που έλαβαν το βοήθημα, στηρίζεται σε τρία επιχειρήματα που μπορεί να δικαιώνουν και άλλες κατηγορίες οικονομικά αδύναμων, οι οποίοι δεν απαλλάσσονται ως τώρα από τον ΕΝΦΙΑ –ακόμα και αν βρίσκονται σε πιο δεινή οικονομική κατάσταση.
Το σκεπτικό της χορήγησης απαλλαγής ΕΝΦΙΑ στους συνταξιούχους που πήραν το βοήθημα, όπως περιγράφεται στην ανακοίνωση, ήταν το εξής:
1) «όπως έχει διευκρινιστεί (βλ. ΠΟΛ.1094/2015), χρηματικά ποσά που καταβάλλονται ως οικονομική ενίσχυση από το Δημόσιο, ή από άλλους δημόσιους φορείς, τα οποία δεν έχουν τα εννοιολογικά γνωρίσματα του εισοδήματος, δηλαδή δεν υπάρχει περιοδικότητα και μόνιμη πηγή προέλευσης, δεν εμπίπτουν σε καμία κατηγορία εισοδήματος και ως εκ τούτου δεν συνιστούν εισόδημα».
2) «σε περίπτωση διαπίστωσης οικονομικής αδυναμίας πληρωμής του ΕΝΦΙΑ προβλέπεται η χορήγηση εκπτώσεων από το φόρο αυτό, λαμβανομένου υπόψη του συνολικού φορολογητέου οικογενειακού εισοδήματος του προηγούμενου φορολογικού έτους. Στο συνολικό φορολογητέο εισόδημα συμπεριλαμβάνονται και εισοδήματα που απαλλάσσονται του φόρου ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο, δεν περιλαμβάνονται όμως ποσά που δεν συνιστούν εισόδημα (βλ. ΠΟΛ. 1212/2015)».
3) «δεδομένου ότι η εφάπαξ οικονομική ενίσχυση του ν. 4445/2016 δεν έχει περιοδικότητα και μόνιμη πηγή προέλευσης, δεν συνιστά εισόδημα. Συνεπώς, δεν συνυπολογίζεται στο συνολικό φορολογητέο εισόδημα για σκοπούς ΕΝ.Φ.Ι.Α».
Άρα, κατά το υπουργείο Οικονομικών, για την «διαπίστωση οικονομικής αδυναμίας πληρωμής του ΕΝΦΙΑ» και την χορήγηση εκπτώσεων, «δεν συνιστούν εισόδημα» ποσά που «δεν έχουν περιοδικότητα και μόνιμη πηγή προέλευσης» και έτσι «δεν συνυπολογίζονται στο συνολικό φορολογητέο εισόδημα για σκοπούς ΕΝΦΙΑ».
Ωστόσο, το ίδιο ίσως μπορούσε επίσης να πει κανείς ότι ισχύει π.χ. και για την αποζημίωση απόλυσης, που όμως προσμετράται κανονικά «για σκοπούς ΕΝΦΙΑ» στο φορολογητέο εισόδημα.
Για την ακρίβεια, με βάση τις εγκυκλίους που επικαλείται το υπουργείο Οικονομικών, προσμετρώνται σχεδόν όλα τα ποσά του πίνακα 6 του Ε1, ο οποίος όμως κανονικά δεν περιλαμβάνει «εισοδήματα» αλλά - όπως επιγράφεται- «πρόσθετα πληροφοριακά στοιχεία – ποσά που μειώνουν την τεκμαρτή δαπάνη» (δηλαδή υποτίθεται ότι πρέπει να μειώνουν το τεκμαρτό εισόδημα υπέρ του φορολογουμένου).
Τέτοια «εισοδήματα» χωρίς μόνιμη πηγή προέλευσης, που εξαρτώνται από έκτακτες ή δυσχερείς συνθήκες και τα οποία, αντί να εξαιρούνται, λαμβάνονται υπόψιν αποκλειστικά «για σκοπούς ΕΝΦΙΑ» και μόνον, κατά το υπουργείο Οικονομικών θεωρούνται:
- Αποζημίωση λόγω διακοπής εργασιακής σχέσης (που όμως δεν είναι περιοδικό αλλά έκτακτο «εισόδημα»)
- ΕΚΑΣ (που μεταβάλλεται ή διακόπτεται αν αλλάξουν εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια)
- Προνοιακά επιδόματα ή αμοιβές σε ολικά τυφλούς ή αναπήρους με αναπηρία 80% και άνω
- Εγγυημένο Εισόδημα
- Εκλογική αποζημίωση (για όσους το λάβουν όποτε γίνουν εκλογές)
- Ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων
- Ειδικό επίδομα τριτέκνων και πολυτέκνων
Αντιθέτως, εκτός από το «μποναμά» Τσίπρα, άλλα «εισοδήματα» που δεν προσμετρώνται μέχρι σήμερα στο εισοδηματικό κριτήριο για τον ΕΝΦΙΑ, με αποτέλεσμα να δικαιούνται τις απαλλαγές οι φορολογούμενοι που τα δηλώνουν, είναι:
- Εφάπαξ Ταμείων και ασφαλιστικών οργανισμών (δίδεται εφάπαξ από δημόσιους φορείς αλλά μπορεί να ανέρχεται και σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ)
- Πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, ακινήτων κλπ (ασχέτως πόσο συχνά γίνονται ή αν εισπράχθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ)
- δωρεές (ασχέτως ύψους και από όπου και αν προέρχονται)
- Εισαγωγή συναλλάγματος από κατοίκους αλλοδαπής (ασχέτως ύψους και συχνότητας)
- ποσά από επαναπατρισμό κεφαλαίων (ακόμα και εκατομμυρίων ευρώ όπως έχει συμβεί κατά καιρούς)
- Κέρδη από λαχεία, ΠΡΟΠΟ, ΛΟΤΤΟ κλπ (παρότι δεν καταβάλλονται από δημόσιους φορείς)
Για τα εισοδήματα αυτά, οι ιδιοκτήτες ακινήτων δεν χάνουν την απαλλαγή ή την έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ. Στην ίδια μοίρα εντάσσονται πλέον και οι συνταξιούχοι που έλαβαν το εφάπαξ βοήθημα, καθώς ο ΕΦΚΑ και η ΗΔΙΚΑ θα αποστείλουν διορθωμένες βεβαιώσεις αποδοχών στην ΑΑΔΕ, ώστε να επακολουθήσει νέα εκκαθάριση ΕΝΦΙΑ πριν το τέλος Σεπτεμβρίου, που θα απαλλάξει από φόρου τους δικαιούχους της εφάπαξ οικονομικής ενίσχυσης.
