Σαν σήμερα, 81 χρόνια πριν εγκαθιδρύεται το δικτατορικό καθεστώς του Ιωάννη Μεταξά, του πολιτικού ανδρός που είπε ίσως το τελευταίο μεγάλο ΟΧΙ σε τούτο εδώ τον τόπο.
Καθεστώς της 4ης Αυγούστου ονομάστηκε το δικτατορικό καθεστώς που είχε η Ελλάδα από τις 4 Αυγούστου 1936, ημερομηνία στην οποία ο Ιωάννης Μεταξάς, σε συνεργασία με το βασιλιά Γεώργιο, κατήργησε τον κοινοβουλευτισμό και επέβαλε δικτατορία, και λειτούργησε μέχρι την κατάληψη της χώρας από τους Γερμανούς τον Απρίλιο του 1941, τρεις μήνες μετά τον θάνατο του Μεταξά. Ο Μεταξάς διετέλεσε πρωθυπουργός από τις 13 Απριλίου του 1936 έως τις 29 Ιανουαρίου του 1941
Το καθεστώς είχε επιρροές από τη δικτατορία του Σαλαζάρ στη Πορτογαλία (από το 1933) και του στρατοκρατικού "Εστάντο Νόβο" στη Βραζιλία (από το 1930).
Όσον αφορά τις σχέσεις του με την Εκκλησία, συγκεχυμένες. Στον επίσημο λόγο του καθεστώτος ήταν συχνές οι αναφορές στην Ελλάδα του Μεταξά ως "Νέον Κράτος", μαζί με άλλα χαρακτηριστικά ρητορικά σχήματα όπως "Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια" κτλ
Σε γενικές γραμμές η Εκκλησία της Ελλάδος στήριξε τον Μεταξά, ενώ ο ίδιος στις προγραμματικές δηλώσεις του στη Βουλή από την πρώτη στιγμή υποσχέθηκε να ικανοποιήσει κεντρικά αιτήματα της Ιεραρχίας. Και το έκανε όπως για παράδειγμα με την κατάργηση της μικτής φοίτησης στα σχολεία
Ο ίδιος ο Μεταξάς αναφέρεται ως βαθιά θρησκευόμενος. Χαρακτηριστικά όσα είχε πει στους εκπαιδευτικούς της Θεσσαλονίκης, στις 28 Οκτωβρίου 1936: «Εκείνο που θέλω είναι να πιστεύουν εις την ανωτέραν δύναμιν του Θεού και να υποτάσσωνται εις αυτήν. Θέλω να ζήσουν σαν Έλληνες Χριστιανοί. Δεν ημπορείτε Έλληνες εκπαιδευτικοί που εργάζεσθε προ παντός εις τα σχολεία της στοιχειώδους και μέσης εκπαιδεύσεως να είσθε ουδέτεροι και αδιάφοροι προς την θρησκείαν και να λέτε δεν μας ενδιαφέρει η θρησκεία, γιατί το παιδί όταν μεγαλώση θα διαλέξη όποια θρησκεία θέλει. Αυτό καθαρά είναι μια προσπάθεια να κάμετε τα παιδιά άθεα για να τους δώσετε για σημαίαν τον αθεϊσμόν».
Αλλά και το σκεπτικό της οργάνωσης νεολαίας του καθεστώτος, της ΕΟΝ ( Εθνική Οργάνωσις Νεολαίας) , ήταν βάσει των λεγομένων του Ιωάννη Μεταξά «οργάνωσις χριστιανική, διότι αυτή είνε η θρησκεία με την οποίαν το Έθνος μας είναι από αιώνων στενώτατα συνδεδεμένον»
Επίσης, με εντολή της Ιεράς Συνόδου καθιερώθηκε η τέλεση δοξολογιών σε όλους τους ναούς της χώρας στις επετείους της 4ης Αυγούστου και στις ονομαστικές εορτές του βασιλιά και του Μεταξά.
Όμως το καθεστώς ενεπλάκη στα δρώμενα της Εκκλησίας της Ελλάδος και μέ όπλ οτου το Συμβούλιο της Επικρατείας και με βασιλικά διατάγματα πέτυχε η εκλογή του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος να γίνεται από τον Βασιλιά με τριπρόσωπο που παρέδιδε η Ιερά Σύνοδος και ενέκρινε ο άνακτας.
