Ο Πυρρίχιος χορός λέγεται και Σέρρα, επειδή χορευόταν κυρίως κοντά στον ποταμό Σέρρα της Τραπεζούντας.
Θα λέγαμε πως ήταν μία μορφή πολεμικής τέχνης, πολεμικής αγωγής των Σπαρτιατών επί Λυκούργου. Στην Σπάρτη ήταν υποχρεωτικός χορός σε όλους από πέντε ετών και πάνω.
Στην Λακωνία ήταν κατ' εξοχήν πολεμικός χορός, χορευόταν όμως και σε θρησκευτικές γιορτές, όπως στη γιορτή των Διόσκουρων και στις γυμνοπαιδιές.
Τους περισσότερους αρχαίους ελληνικούς χορούς τους γνωρίζουμε μόνο από το όνομα, χάρη στις γραπτές πηγές.
Πυρρίχη (η). Χορευτικό αγώνισμα με στρατιωτικό χαρακτήρα. Ήταν ένοπλος (ενόπλιος) χορός, γνωστός με το όνομα πυρρίχιος και αποτελούσε ένα είδος ενόπλιου πολεμικού χορού. Χορευόταν από παιδιά, έφηβους και άνδρες, αλλά και από γυναίκες .
Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Κρόνου, πριν τις Τιτανομαχίες και ενώ ο Ζευς ήταν ακόμα βρέφος, οι Κουρήτες χόρευαν τον πυρρίχιο γύρω του κάνοντας δυνατό θόρυβο με τα όπλα και τις ασπίδες τους για να μην ακούσει ο παιδοκτόνος Κρόνος το κλάμα του.
Στην πολιορκία της Τροίας, ο Αχιλλέας, πριν κάψει το νεκρό του Πατρόκλου, χόρεψε τον Πυρρίχιο πάνω στην πλατφόρμα των καυσόξυλων πριν παραδώσει τον Πάτροκλο στη νεκρική πυρά (πυρά - Πυρρίχιος).
Ο Πύρρος (γιος του Αχιλλέα) κάτω από τα τείχη της Τροίας, χόρεψε σε αυτό τον ρυθμό, από τη χαρά του για το θάνατο του Ευρύπυλου (Πύρρος - Πυρρίχιος).
Όποια και αν ήταν η μυθική «καταγωγή» του Πυρρίχιου, το σίγουρο είναι ότι τον χόρευαν από τον Εύξεινο Πόντο μέχρι την Κρήτη, ενώ οι Σπαρτιάτες τον θεωρούσαν ένα είδος πολεμικής προπόνησης και τον μάθαιναν από μικρά παιδιά.
Ο πυρρίχιος δεν ξεχάστηκε με το πέρασμα του χρόνου. Η πολεμική του φύση, το πάθος των χορευτών και η αγωνιστικότητα που ενέπνεε έχουν διατηρηθεί στους παραδοσιακούς χορούς του Πόντου, πάντοτε με το όνομα “πυρρίχιος”.
Παλαιότερα, ο Πυρρίχιος λεγόταν στην Κύπρο "πρόλις", στην Μακεδονία "τελεσίας", στην Κρήτη "ορδίτης ή επικρήδιος" στη Θράκη "κλαβρισμός". Παραλλαγές του, σήμερα, στην Κρήτη, είναι ο Πεντοζάλης (ή Πεντοζάλι) και ο πηδηχτός.
