Ακόμη μία «ξεχασμένη» νόσος για πολλά χρόνια, η οποία είναι πιο σοβαρή σε βρέφη και ενήλικες λόγω επιπλοκών αναζωπυρώθηκε στη χώρα μας, η ιλαρά. Η ιλαρά έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις αγγίζοντας -χωρίς υπερβολές- τα όρια της επιδημίας ενώ ένα σημαντικό χαρακτηριστικό είναι ότι εμφανίζεται κυρίως στην Νότια Ελλάδα λόγω εμφάνισης πληθυσμού με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη όπως Ρομά, πρόσφυγες, λαθρομετανάστες...Ομως σύμφωνα με τους ειδικούς ευθύνεται το αντιεμβολιαστικό κίνημα...
Ο αριθμός των διαγνωσμένων και επιβεβαιωμένων εργαστηριακά περιστατικών ιλαράς στην Ελλάδα, που δηλώθηκαν στο Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων από τον περασμένο Μάιο έως και σήμερα, αγγίζει πλέον τα 150, εκ των οποίων τα 50 φαίνεται να έχουν καταγραφεί μόνο τις τελευταίες δύο εβδομάδες.
Και αξίζει να σημειωθεί ότι την τριετία 2014-2016 είχαν καταγραφεί στην Ελλάδα μόλις δύο περιστατικά!
Οπως ανέφερε στην «Καθημερινή» ο κ. Αθανάσιος Τσακρής, καθηγητής Μικροβιολογίας και διευθυντής του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, τα περιστατικά της ιλαράς που έχουν καταγραφεί έως και σήμερα ανέρχονται σε 150, γεγονός που θα πρέπει να κινητοποιήσει άμεσα τόσο τους γονείς όσο και την πολιτεία.
Σύμφωνα με τον καθηγητή, έξαρση της ιλαράς συνήθως παρατηρείται τους χειμερινούς μήνες, που σημαίνει ότι τα μέτρα θα πρέπει να ληφθούν τώρα. Ειδικότερα, οι γονείς θα πρέπει να φροντίσουν για τον έγκαιρο και πλήρη εμβολιασμό των παιδιών και με τις δύο δόσεις του εμβολίου.
Οπως εξηγεί ο κ. Τσακρής, η πρώτη δόση του εμβολίου για την ιλαρά πρέπει να γίνεται μετά τους 12 μήνες ηλικίας του παιδιού και η δεύτερη ακολουθεί έπειτα από τέσσερις εβδομάδες. Η δεύτερη δόση χαρακτηρίζεται ως απαραίτητη, καθώς ενισχύει το ανοσολογικό προφίλ έναντι της ιλαράς, παρέχοντας κάλυψη που αγγίζει το 100%. Από την πλευρά της, η πολιτεία θα πρέπει να εντατικοποιήσει τα προγράμματα εμβολιασμού σε ομάδες πληθυσμού με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη όπως είναι οι Ρομά.
Ο καθηγητής, σχολιάζοντας και το αντιεμβολιαστικό κίνημα που αγγίζει πλέον και την Ελλάδα, σημειώνει ότι η ιλαρά λόγω της μεγάλης μεταδοτικότητάς της είναι ένα νόσημα στο οποίο εύκολα μπορεί να καταγραφεί επιδημική έξαρση, όταν πέσουν τα επίπεδα εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού.
«Ο εμβολιασμός δεν έχει μόνο σημασία για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας, αλλά είναι και υποχρέωσή μας έναντι της κοινωνίας», τονίζει ο κ. Τσακρής και διευκρινίζει, «η λογική τού δεν εμβολιάζομαι γιατί δεν αρρωσταίνω, είναι λανθασμένη, αφού ο λόγος για τον οποίο κάποιος δεν αρρωσταίνει είναι επειδή οι υπόλοιποι που εμβολιάζονται έχουν δημιουργήσει ένα ανοσιακό τείχος έναντι της νόσου».
Επικίνδυνη χαρακτηρίζει την αναζωπύρωση της ιλαράς και ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος, επισημαίνοντας ότι «οι συνέπειες του αντιεμβολιαστικού κινήματος, τα πλοκάμια του οποίου έχουν φθάσει μέχρι την Ελλάδα, έκαναν την εμφάνισή τους».
Ο ΠΙΣ ζητά από το ΚΕΕΛΠΝΟ και τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας να εντείνουν τις προσπάθειες ενημέρωσης του πληθυσμού για τον εμβολιασμό, προκειμένου να μην εξαπλωθεί η νόσος. Παράλληλα, ο ΠΙΣ προγραμματίζει ενέργειες προκειμένου το αντιεμβολιαστικό κίνημα, το οποίο έχει πάρει διαστάσεις και στην Ελλάδα, να υποχωρήσει.
Κατά την περίοδο 2016-2017, έχουν αναφερθεί περισσότερες από 14.000 περιπτώσεις και 41 θάνατοι σε όλη την Ευρώπη. Στην Ελλάδα έως τις 3/9/2017, έχουν κοινοποιηθεί 100 κρούσματα ιλαράς. Πρόκειται κυρίως για μικρά παιδιά από κοινότητες των Ρομά καθώς και για άτομα με ελληνική ιθαγένεια ηλικίας 25-44 ετών από τον γενικό πληθυσμό. Κανένας θάνατος από ιλαρά δεν έχει κοινοποιηθεί στην Ελλάδα.
Στο πλαίσιο αυτό, η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας συντονίζει την εντατικοποίηση της ανοσοποίησης με εμβόλιο MMR με τη μορφή εκστρατειών μαζικού εμβολιασμού σε πρόσφυγες, μετανάστες και ομάδες πληθυσμού Ρομά σε συνεργασία με το ΚΕΕΛΠΝΟ, ΜΚΟ και με τις τοπικές Αρχές δημόσιαs υγείας. Περισσότερα από 25.000 εμβόλια MMR πραγματοποιήθηκαν κατά την περίοδο Μαρτίου 2016 - Ιούλιος 2017.
Το ΚΕΕΛΠΝΟ σε ανακοίνωσή του αναφέρει:
«Μέχρι τις 3/9/2017 στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 100 κρούσματα ιλαράς, με μεγαλύτερη συχνότητα στη Ν. Ελλάδα. Αφορά κυρίως μικρά παιδιά από κοινότητες Ρομά, καθώς και άτομα 25-44 ετών από το γενικό πληθυσμό που είναι επίνοσα στην ιλαρά, μεταξύ των οποίων και επαγγελματίες υγείας που ήταν ανεμβολίαστοι ή ατελώς εμβολιασμένοι. Αναμένεται η εργαστηριακή επιβεβαίωση και άλλων κρουσμάτων το ερχόμενο διάστημα και δεν μπορεί να αποκλειστεί η αύξηση των κρουσμάτων και η επέκτασή τους και σε άλλες γεωγραφικές περιοχές. Στη χώρα μας δεν έχει καταγραφεί κανένας θάνατος.
Η επιδημιολογική επιτήρηση της νόσου και η έγκαιρη εφαρμογή προληπτικών μέτρων (εμβολιασμός) αποτελούν τα πλέον ενδεδειγμένα μέτρα για τον έλεγχο της νόσου», αναφέρει.
Τι είναι η ιλαρά
Η ιλαρά είναι ένα αναπνευστικό, μεταδοτικό νόσημα που προκαλείται από έναν ιό που ανήκει στην ομάδα των παραμυξοϊών.
Η νόσος της ιλαράς και ο ιός που την προκαλεί έχουν το ίδιο όνομα.
Ο ιός της ιλαράς συνήθως αναπτύσσεται στα κύτταρα που βρίσκονται πίσω από το λαιμό και τους πνεύμονες.
Η νόσος οφείλεται στον ιό της ιλαράς και μεταδίδεται αερογενώς με την αναπνοή, το βήχα ή το φτάρνισμα.
Η ιλαρά έχει υψηλή μεταδοτικότητα και μπορεί να μεταδοθεί από το άτομο που έχει εκτεθεί στη νόσο σε ένα άλλο, τέσσερις ημέρες πριν έως και τέσσερις ημέρες μετά την εμφάνιση του εξανθήματος.
Ο χρόνος επώασης της νόσου είναι 9-12 ημέρες (σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να διαρκέσει ακόμα και 20 ημέρες.
Η ιλαρά είναι τόσο μεταδοτική ώστε αν ένα άτομο νοσεί, το 90% των ατόμων που είναι σε στενή επαφή με το άτομο αυτό και δεν έχουν ανοσία στην ιλαρά, θα μολυνθούν με τον ιό της ιλαράς.
Ο ιός της ιλαράς ζει στις βλέννες της μύτης και του λαιμού του μολυσμένου ατόμου.
Όταν το άτομο βήχει ή φταρνίζεται τα σταγονίδια ψεκάζονται στον αέρα και μεταδίδονται στη μύτη και το λαιμό άλλων ατόμων καθώς αναπνέουν ή μέσω των χεριών τους που αγγίζουν τη μύτη ή το στόμα τους, ενώ πριν έχουν αγγίξει μολυσμένες επιφάνειες με σταγονίδια του ιού της ιλαράς.
Ο ιός ζει σε μολυσμένες επιφάνειες περισσότερο από δύο ώρες.
Επιδημιολογικά στοιχεία
Η ιλαρά είναι σπάνια σε χώρες και περιοχές όπου η εμβολιαστική κάλυψη κατά της ιλαράς είναι υψηλή αλλά ενδημεί (μόνιμα αυξημένη συχνότητα μεμονομένων κρουσμάτων ιλαράς σε μία περιοχή) σε πολλά μέρη του κόσμου και σε χώρες που δεν εφαρμόζεται συστηματικά το εμβόλιο της ιλαράς και μπορεί να παρατηρηθούν επιδημίες (πολλά κρούσματα σε περισσότερες περιοχές) κάθε 2-4 χρόνια.
Πως εκδηλώνεται η νόσος – Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της ιλαράς εμφανίζονται 7-21 ημέρες μετά τη μόλυνση του ατόμου με τον ιό και περιλαμβάνουν:
κηλιδώδες εξάνθημα σε όλο το σώμα
πυρετός
βήχα
ρινόρροια
ερυθρότητα οφθαλμών και δακρύρροια
αίσθημα αδυναμίας
μικροσκοπικές λευκές κηλίδες με υποκύανο – λευκό κέντρο που βρίσκονται στο κέντρο του στόματος (Koplik’s spots)
Μια τυπική περίπτωση ιλαράς αρχίζει με μέτριο πυρετό, βήχα, ρινόρροια, ερυθρότητα οφθαλμών και ερεθισμό στο λαιμό.
Δύο ή τρεις ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων μπορεί να εμφανιστούν οι μικροσκοπικές λευκές κηλίδες στο στόμα.
Τρεις έως πέντε ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων εμφανίζεται ερυθρό εξάνθημα στο σώμα. Το εξάνθημα συνήθως εμφανίζεται αρχικά στην τριχοειδή γραμμή του προσώπου και διαχέεται (προχωρά) προς το λαιμό, τον κορμό, τα χέρια και τα πόδια.
Όταν εμφανιστεί το εξάνθημα ο πυρετός μπορεί να φτάσει έως και 40ο C.
Μετά από λίγες ημέρες ο πυρετός υποχωρεί και το εξάνθημα εξασθενίζει αναφέρει το iatropedia.gr
Αντιμετώπιση
Η ιλαρά χρειάζεται κατ' οίκον φροντίδα. Μπορείτε να πάρετε αντιπυρετικά φάρμακα για να χαμηλώσετε τον πυρετό σας, αν χρειαστεί. Επίσης, ενδείκνυται να ξεκουράζεστε και να πίνετε πολλά υγρά. Μείνετε μακριά από άλλους ανθρώπους όσο μπορείτε, έτσι ώστε να μην εξαπλωθεί η ασθένεια. Όποιος έχει ιλαρά θα πρέπει να μείνει μακριά από το σχολείο, την εργασία, και δημόσιους χώρους μέχρι τουλάχιστον 4 ημέρες αφότου τα εξανθήματα εμφανίστηκαν για πρώτη φορά.
Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει συμπληρώματα βιταμίνης Α.
Οι περισσότεροι άνθρωποι γίνονται καλύτερα μέσα σε 2 εβδομάδες. Όμως, η ιλαρά μπορεί μερικές φορές να προκαλέσει επικίνδυνα προβλήματα, όπως μόλυνση των πνευμόνων (πνευμονία) ή πρήξιμο του εγκεφάλου (εγκεφαλίτιδα). Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να προκαλέσει επιληπτικές κρίσεις ή ακόμα και μηνιγγίτιδα.
Εάν έχετε εκτεθεί σε ιλαρά και δεν έχετε κάνει το εμβόλιο, μπορεί να είστε σε θέση να αποτρέψετε τη μόλυνση με την λήψη ανοσοσφαιρίνης ή κάνοντας το εμβόλιο της ιλαράς το συντομότερο δυνατό. Τα μωρά που είναι μικρότερα του 1 έτους, οι έγκυες γυναίκες και τα άτομα που έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα που δεν μπορεί να καταπολεμήσει τη μόλυνση, ενδέχεται να χρειαστεί να πάρουν ανοσοσφαιρίνη ούτως ή άλλως αναφέρει δημοσίευμα.
