Του Βασίλη Καπούλα
Εντονος προβληματισμός επικρατεί στη Λευκωσία καθώς πληθαίνουν οι ενδείξεις πως οι ΗΠΑ με συμπαραστάτη τη Βρετανία "πουλάνε" για άλλη μια φορά τη Κύπρο προς όφελος της Τουρκίας και κάνουν τα πάντα για να βάλουν μέσα την Τουρκία στο παιχνίδι των υδρογονανθράκων. Δύο γεγονότα έχουν σημάνει συναγερμό στην Κύπρο.
Πρώτον επιβεβαιώνονται όλες οι πληροφορίες που είχε αποκαλύψει το ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ, σε διαδοχικά άρθρα περί στυγνού εκβιασμού μέσω της απόσυρσης της ειρηνευτικής δύναμης ΟΥΝΦΙΚΥΠ από την Κύπρο.
Σήμερα οι "μάσκες έπεσαν" και ο ΟΗΕ παραδέχτηκε, σύμφωνα με όσα φέρεται να είπε η Ειδική Αντιπρόσωπος του ΟΗΕ στην Κύπρο Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, ότι εξετάζει το θέμα!
Όπως μεταδίδεται από τα κατεχόμενα και την ιστοσελίδα haberkibris.com, η κα Σπέχαρ συζητώντας με εκπροσώπους των τουρκοκυπριακών συντεχνιών ανέφερε ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας εξετάζει το ψήφισμα της 4ης Μαρτίου 1964 υπ’ αρ.186 για τη δημιουργία της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, καθότι στον ΟΗΕ πλέον υπάρχει η άποψη ότι έχει έρθει η ώρα για απόσυρση της ειρηνευτικής δύναμης από την Κύπρο.
Επιπλέον, σύμφωνα με το δημοσίευμα, αναφερόμενη στα όσα διαδραματίστηκαν στο Κραν Μοντανά, η κα Σπέχαρ φέρεται να τόνισε πως καμία από τις πλευρές δεν ήταν πρόθυμη για λύση του Κυπριακού, ενώ εξέφρασε την άποψη ότι στην διάσκεψη της Ελβετίας «δεν βρέθηκε άτομο σαν τον Νέλσον Μαντέλα».
Πρόσθεσε, δε, ότι ο Οργανισμός μαζί με τον απερχόμενο Ειδικό Σύμβουλο του ΓΓ στην Κύπρο Έσπεν Μπαρθ Έιντε, ετοιμάζει έκθεση η οποία θα δημοσιευτεί τον Σεπτέμβριο.
Τέλος, σύμφωνα με το δημοσίευμα, η κα Σπέχαρ φέρεται να εξέφρασε την άποψη ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία διατηρούν διαφορετικές απόψεις αναφορικά με το Κυπριακό.
Δεύτερον, ο σάλος δεν λέει να κοπάσει γύρω από την τουρκική πρόσκληση με έκδοση NAVTEX σε αμερικανικό πλοίο στην Κυπριακή ΑΟΖ.
Τελικώς το αμερικανικό καταδρομικό πραγματοποίησε την κοινή άσκηση με μονάδες του τουρκικού στόλου, μια φρεγάτα και μια τορπιλάκατο στο οικόπεδο 6 και σε μερικά τμήματα του τεμαχίου 6 της κυπριακής ΑΟΖ.
Τις περιοχές είχε παράνομα δεσμεύσει η υδρογραφική υπηρεσία του τουρκικού πολεμικού ναυτικού, με NAVTEX για λογαριασμό αποκλειστικά του πολεμικού ναυτικού, αλλά η Ουάσινγκτον διαβεβαίωνε περί του αντιθέτου.
Η Λευκωσία αναμένει, πλέον, τις νέες διευκρινίσεις από το αμερικανικό πεντάγωνο, ενώ πηγές από την Μεγαλόνησο δεν απέκλειαν να κληθεί, την Τετάρτη, η Αμερικανίδα πρέσβειρα στο κυπριακό υπουργείο εξωτερικών.
Σύμφωνα με την μέχρι τώρα ενημέρωση της Λευκωσίας από το αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών και από το αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας «δεν έχει ζητηθεί η έκδοση της όποιας οδηγίας Νavtex, προς ναυτιλλομένους, όπως η Τουρκία έχει πράξει», δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Νίκος Χριστοδουλίδης.
Οι ΗΠΑ δεν ζήτησαν από την Τουρκία να προχωρήσει σε δέσμευση θαλάσσιας περιοχής στην κυπριακή ΑΟΖ για οποιαδήποτε δραστηριότητα που αφορά αμερικανικό πολεμικό πλοίο.
Αυτή είναι η απάντηση του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών στα διαβήματα της Κύπρου.
Σύμφωνα με ανώτατες πηγές του Υπουργείου Εξωτερικών της Κύπρου, μετά τις παραστάσεις στις οποίες προχώρησε ο Κύπριος Πρέσβης στις ΗΠΑ Λεωνίδας Παντελίδης, η επίσημη απάντηση που ελήφθη από την αμερικανική Κυβέρνηση είναι ότι κανένα σχετικό αίτημα προς την Τουρκία δεν έχει υποβληθεί, προκειμένου να εκδοθεί NAVTEX που να δεσμεύει θαλάσσια περιοχή για λογαριασμό του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού.
Ωστόσο, το αμερικανικό ΥΠΕΞ παρέπεμψε το ζήτημα στο Πεντάγωνο, δηλώντας στον πρέσβη της Κυπριακής Δημοκρατίας ότι εκείνο είναι ο αρμόδιος φορέας για να παραχωρήσει περισσότερες λεπτομέρειες επί του θέματος.
Πάντως μετά τις κινήσεις της Λευκωσίας η Τουρκία εξέδωσε νέα NAVTEX για την ίδια ακριβώς περιοχή, λέγοντας αυτή τη φορά ότι θα διεξαχθούν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις από το τουρκικό και το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό.
Νωρίτερα, το Υπουργείο Εξωτερικών είχε δώσει εντολή στον Κύπριο πρέσβη στις ΗΠΑ να προχωρήσει σε παραστάσεις προς την αμερικανική Κυβέρνηση, αναφορικά με την τουρκική NAVTEX 746/17, η οποία εμπλέκει τον αμερικανικό παράγοντα σε δραστηριότητα στην κυπριακή θάλασσα.
Σύμφωνα με πηγές του Υπουργείου Εξωτερικών, λόγω του ότι από την Παρασκευή το βράδυ, όταν εκδόθηκε η σχετική NAVTEX, μέχρι το μεσημέρι της Δευτέρας μεσολάβησε Σαββατοκύριακο και λόγω της διαφοράς ώρας που υπάρχει με την Ουάσινγκτον, το ραντεβού του Κύπριου πρέσβη πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι της Δευτέρας.
Υπενθυμίζεται εν λόγω δραστηριότητα στην κυπριακή ΑΟΖ ήταν προγραμματισμένο να πραγματοποιηθεί από τις 15:00 μέχρι 20:59 το απόγευμα, οπότε, υπό κανονικές συνθήκες, βρίσκεται σε εξέλιξη.
Οι ίδιες πηγές είχαν εκτιμήσει εξαρχής ότι, «αν επρόκειτο για καθαρά αμερικανική άσκηση, οι ΗΠΑ θα είχαν επικοινωνήσει με την Κυπριακή Δημοκρατία κι αυτό είναι κάτι που μας οδηγεί στην εκτίμηση πως η Τουρκία επί της ουσίας ρυμούλκησε τις ΗΠΑ σε μια τέτοια διαδικασία. Αναμένουμε να διορθώσουν το λάθος, όπως είχε γίνει και σε 1-2 παρόμοιες περιπτώσεις στο παρελθόν με αεροπορικές στρατιωτικές ασκήσεις των Αμερικανών, όπου αρχικά εκδόθηκε ΝΟΤΑΜ από το παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου, αλλά στη συνέχεια διορθώθηκε. Πάντως, αν ήταν καθαρά άσκηση των ΗΠΑ, μια τέτοια NAVTEX θα ήταν όντως ανησυχητική».
Ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης, εξέφρασε έκπληξη για τις πληροφορίες για συμμετοχή αμερικανικού πολεμικού σκάφους σε ενέργεια της Τουρκίας.
Αποταθήκαμε, είπε, στην αμερικανική πρεσβεία, η οποία εξέφρασε άγνοια και μας ενημέρωσε ότι θα διερευνήσει το θέμα. Ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι έχει προβεί σε διάβημα προς την Ουάσιγκτον.
Η Λευκωσία, πέρα από την έκδοση anti-Navtex, κάλεσε την Aμερικανίδα πρέσβη για εξηγήσεις. Η κ. Ντόχερτι στα ερωτήματα που τέθηκαν από πλευράς Κυπρίων αξιωματούχων δήλωσε άγνοια για το θέμα.
Όπως δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης, «μας έχει εκπλήξει ότι η τουρκική Navtex αναφέρεται και σε συμμετοχή αμερικανικού πολεμικού σκάφους, για αυτό έχουμε αποταθεί από χθες (σ.σ. το Σάββατο) στην Αμερικανίδα πρέσβειρα που δεν γνώριζε, θα πληφορείτο και θα μας έλεγε».
Ο κ. Κασουλίδης ανέφερε ότι η κυβέρνηση θα προβεί σε παραστάσεις προς τις ΗΠΑ, αναμένοντας αναμένεται να ξεκαθαρίσει περισσότερο το σκηνικό. Όπως είπε: «Θα ακολουθήσουν διαβήματα προς Ουάσινγκτον».
