Εκμεταλλευόμενος την δημοφιλία του μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, ο Ερντογαν ανεβάζει τους τόνους για να προωθήσει το δημοψήφισμα που θα τον κάνει Σουλτάνο.
Αν ακούγατε τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τον περασμένο μήνα, θα σκεφτόσασταν ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας ήταν έτοιμος να επαναχαράξει τα σύνορα της χώρας του, γράφει το Politico.
Σε μια σειρά από προκλητικές ομιλίες, θρηνεί για την απώλεια των εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και παραπονείται ότι η Τουρκία «χάρισε» τα νησιά στην Ελλάδα, την ώρα που επικαλείται το αιωνόβιο σχέδιο προσάρτησης των ιρακινών πόλεων της Μοσούλης και του Κιρκούκ που βρίσκονται στα σύνορα της Τουρκίας.
"Δεν δέχθηκε τα σύνορα της χώρας μας εθελοντικά", δήλωσε ο Ερντογάν σε μία από τις ομιλίες του. Ωστόσο, ενώ ο ίδιος χρησιμοποιεί αυτήν την επεκτατική ρητορική για να υποστηρίξει ότι η Τουρκία έχει λόγο στη συνεχιζόμενη μάχη για τη Μοσούλη, στόχος του δεν είναι ούτε οι Έλληνες ούτε οι Ιρακινοί, υποστηρίζει ο αναλυτής. Η ρητορική του στοχεύει στους δυνητικούς ψηφοφόρους εντός Τουρκίας, αποτελεί δηλαδή μέρος της προεκλογικής στρατηγικής του καθώς ετοιμάζεται για ένα δημοψήφισμα γύρω από την ίδια τη φύση της προεδρίας του.
Η μακροχρόνια φιλοδοξία του Ερντογάν να αντικαταστήσει το κοινοβουλευτικό σύστημα της Τουρκίας με μια εκτελεστική προεδρία - μια συνταγματική αλλαγή που θα του έδινε σημαντικά μεγαλύτερες εξουσίες – είναι έτοιμη να γίνει πραγματικότητα. Αυτό το μήνα, υπουργοί και αξιωματούχοι άρχισαν να συζητούν για το χρονοδιάγραμμα, γεγονός που υποδηλώνει ότι μια κοινοβουλευτική ψηφοφορία θα μπορούσε να γινει στις αρχές του επόμενου έτους, με το δημοψήφισμα να γίνεται ακόμα και τον Απρίλιο.
Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του φετινού καλοκαιριού, η δημοτικότητα του Ερντογάν έχει εκτοξευθεί στα ύψη και μια λαϊκή ψήφος μπορεί να πετύχει. Ωστόσο, παραμένει αβέβαιο αν το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) θα είναι σε θέση να βρει την απαραίτητη υποστήριξη από άλλα κόμματα για να επιτευχθεί η αναγκαία κοινοβουλευτική πλειοψηφία για τηνεξαγγελία δημοψηφίσματος. Οι περισσότεροι πολιτικοί της τουρκικής αντιπολίτευσης θεωρούν ότι η καθιέρωση ενός προεδρικού συστήματος θα επιτρέψει στον ολοένα και πιο αυταρχικόΕρντογάν να κυβερνά την Τουρκία ανεξέλεγκτα. Όμως ο Πρόεδρος έχει ελπίδες στην εθνικιστική αντιπολίτευση: Ο ηγέτης τους, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, σηματοδότησε, τις τελευταίες εβδομάδες, ότι δεν θα πολεμήσει ένα τέτοιο δημοψήφισμα. Με την κοινοβουλευτική του υποστήριξη, το ΑΚΡ θα μπορούσε να περάσει την πρότασή για δημοψήφισμα.
Εκμεταλλευόμενος την δημοφιλία του μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, ο Ερντογαν ανεβάζει τους τόνους για να προωθήσει το δημοψήφισμα που θα τον κάνει Σουλτάνο.
Εκμεταλλευόμενος την δημοφιλία του μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, ο Ερντογαν ανεβάζει τους τόνους για να προωθήσει το δημοψήφισμα που θα τον κάνει Σουλτάνο.
Εξ ου και η εμπόλεμη ρητορική. Η συζήτηση για τα δικαιώματα της Τουρκίας σε περιοχές του Ιράκ και στα νησιά του Αιγαίου αρέσει στους εθνικιστές, οι οποίοι συχνά παραπονούνται για τις εδαφικές παραχωρήσεις που έγιναν το 1920 από την καταρρέουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία.
"Ο Ερντογάν είναι ένας έξυπνος πολιτικός που ξέρει να συγκινεί τις συναισθηματικές χορδές του τουρκικού κοινού," λέει ο Σινάν Ουλγκέν, πρώην Τούρκος διπλωμάτης και ακαδημαϊκός στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Carnegie . "Είναι μέρος μιας συνολικής στρατηγικής για να φουντώσει την εσωτερική του υποστήριξη, στον απόηχο των εκλογών του περασμένου Ιουνίου."
Ακόμα κι αν περάσει η πρωτοβουλία του από το κοινοβούλιο, ο Ερντογάν θα πρέπει μετά να πείσει να πείσει την τουρκική κοινή γνώμη. Στο παρελθόν, οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι λιγότεροι από τους μισούς ψηφοφόρους υποστηρίζουν την καθιέρωση ενός προεδρικού συστήματος, αλλά το αποτυχημένο πραξικόπημα έχει ενισχύσει τη δημοτικότητα του.
"Ο Ερντογάν έχει καταφέρει να εισαγάγει την ιδέα ότι είναι ο μόνος που μπορεί να κρατήσει τη χώρα ενωμένη, ότι η επιβίωση του Ερντογάν είναι ουσιαστικά η επιβίωση του κράτους της Τουρκίας", σχολιάζει η Ασλί Αιντιντασμπας, συνεργάτης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.
Μετά το πραξικόπημα, σημειώνει η Αιντιντασμπας, χτίζεται ένας νέος εθνικός μύθος- ένας μύθος που μιλά για την αποκατάσταση της θέσης της Τουρκίας, μιας θέσης που της αξίζει στον κόσμο- μετά από περισσότερο από έναν αιώνα σε παρακμή, επαναδιατυπώνει την μετα-οθωμανική ιστορία της χώρας ως “μια προσπάθεια από τους ξένους να υποτάξουν την Τουρκία”.
"Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι μέρος της ρητορικής στοχεύει στην ιδέα του προεδρικού δημοψηφίσματος " λέει η Αιντιντασμπας. "Αυτή θα είναι η προεκλογική υπόσχεση του - η επέκταση της Τουρκίας, με ένα σκεπτικό “γιατί θα πρέπει να συμβιβαστούμε για κάτι λιγότερο από ό, τι μας αξίζει”.
Και μπορεί η ρητορική αυτή να έχει απήχηση στο εσωτερικό ακροατήριο, αλλά σύμφωνα με το άρθρο, έχει προκαλέσει ανησυχία μεταξύ των γειτόνων της Τουρκίας. Η Ελλάδα δεν φάνηκε ναδιασκεδάζει όταν ο Ερντογάν δήλωσε πως η Τουρκία είχε «χαρίσει τα νησιά» με τη Συνθήκη της Λωζάνης, και τροφοδότησε εντάσεις στο Ιράκ.
Αυτό το κόστος ο Ερντογαν είναι πρόθυμος να το πληρώσουν, δήλωσε ο Ουλγκέν. Αν το δημοψήφισμα του πετύχει, "θα γίνει ο αναπόφευκτος εταίρος για τη διεθνή κοινότητα που θέλει να ασχοληθεί με την Τουρκία", προσθέτει. "Αυτός είναι ο βασικός υπολογισμός που κάνει ο Ερντογάν κάνει, και μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να κάνει λάθος.
