ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΕΝΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ
Ως Παγκύπρια Ένωση Ελλήνων Θεολόγων (ΠΕΕΘ) εκφράζουμε την απογοήτευσή μας για μια ακόμη φορά για όσα βλέπουν το φώς της δημοσιότητας σχετικά με τις σχολικές θρησκευτικές δραστηριότητες.
Συγκεκριμένα σε δημοσίευμα της εφημερίδας «Πολίτης» στις 22/09/2016 με τίτλο: «Πήραν τα νήπια για προσκύνημα ιερών λειψάνων», η Επίτροπος Διοικήσεως εξέφρασε την άποψή της αφού εξέτασε συγκεκριμένη καταγγελία που έγινε από κάποιο άτομο στις 3 Νοεμβρίου του 2015. Το δημοσίευμα αναφέρει: Η επίτροπος εφιστά την προσοχή του υπ. Παιδείας πως τέτοιες ενέργειες εκφεύγουν της ευρύτερης θρησκευτικής αγωγής, που είναι αποδεκτή εντός του σχολικού προγράμματος και καθιστούν το σχολείο «θρησκευόμενο» και φορέα θρησκευτικών παραδόσεων και λατρευτικών πρακτικών μιας συγκεκριμένης θρησκείας.
Επ’ αυτού έχουμε να προσθέσουμε πως το σχολείο είναι όντως θρησκευόμενο (άνευ εισαγωγικών) και καλώς το αναφέρει γιατί η κάθε Σχολική Μονάδα, από το Νηπιαγωγείο ως το Λύκειο, αποτελείται από ανθρώπους οι οποίοι θρησκεύουν και δεν αποθέτουν την πίστη τους έξω από την είσοδο του σχολείου. Εξάλλου, όπου το σύνολο των πιστών εκεί και ο Χριστός, εκεί και η Εκκλησία. Εν ολίγοις σχολείο και πίστη είναι αλληλένδετα. Για μας τους ορθόδοξους το σχολείο είναι προέκταση της Εκκλησίας όπως είναι και προέκταση της κοινωνίας. Όπως ο ναός της Ενορίας βρίσκεται στο κέντρο της κοινότητας έτσι και τα σχολεία γειτνιάζουν πολλάκις με τους ενοριακούς ναούς. Είναι όντως ωραίο ο ναός της γνώσης να συνδυάζεται με τον ναό της πίστης. Έτσι ο άνθρωπος μορφώνεται και στα δύο. Το σχολείο φυσικά και δεν είναι φορέας οιωνδήποτε θρησκευτικών παραδόσεων και λατρευτικών πρακτικών μιας συγκεκριμένης θρησκείας γιατί φορέας είναι η ίδια κοινωνία από την οποία προέρχονται τα παιδιά του σχολείου. Στην δική μας περίπτωση φορέας είναι η Ορθόδοξη Εκκλησιαστική Κοινότητα. Το σχολείο σύμφωνα με τον εθναπόστολο άγιο Κοσμά τον Αιτωλό έχει μορφωτική αξία γιατί καλλιεργεί στον άνθρωπο και τα δύο· την πίστη και την γνώση. Αυτά τα δύο δημιουργούν ισορροπημένους ανθρώπους. Η γνώση χωρίς την χριστιανική πίστη καθιστά τον άνθρωπο πολλάκις επικίνδυνο. Το ίδιο έγραψε και ο σοφός Πλάτωνας· «Πάσα τε επιστήμη χωριζομένη δικαιοσύνης και της άλλης αρετής, πανουργία τις, και ου σοφία φαίνεται».
Στο εν λόγω δημοσίευμα αναφέρεται επίσης πως στην έκθεση της η κ. Ελίζα Σαββίδου καθιστά σαφές πως εκδηλώσεις, δραστηριότητες ή μυστήρια οποιασδήποτε θρησκείας κινούνται πέραν και εκτός του εκπαιδευτικού πλαισίου της θρησκευτικής αγωγής, αναπόφευκτα παραβιάζουν τη θρησκευτική ουδετερότητα που οι πολιτειακοί θεσμοί οφείλουν να τηρούν.
Με βάση την δήλωση αυτή παρατηρούμε μια αντίφαση όσον αφορά το πλαίσιο της θρησκευτικής αγωγής. Η έννοια αγωγή εκτός από το θεωρητικό μέρος περιλαμβάνει και το εμπειρικό. Όπως για παράδειγμα στο μάθημα της Γυμναστικής ή των εργαστηριακών μαθημάτων (Φυσικής, Χημείας, Βιολογίας, Οικιακής Οικονομίας κλπ.) έχουμε την πρακτική εφαρμογή της θεωρίας, έτσι και στο μάθημα των θρησκευτικών· παροτρύνεται μεν ο μαθητής να έχει βιωματική σχέση με την πίστη του, ενώ το σχολείο του προσφέρει μερικές φορές αυτή τη δυνατότητα, να πάει στην Εκκλησία με τους συμμαθητές του και τους καθηγητές, σε σχολικό χρόνο. Αυτό αποτελεί μέρος του σχολικού προγράμματος. Κατά τον ίδιο τρόπο τελείται ο Αγιασμός και η συμμετοχή στο μυστήριο της Εξομολόγησης.
Αυτή τακτική δεν αντίκειται ποσώς στους στόχους και τους σκοπούς της παιδείας ούτε και καταπατεί στο ελάχιστο την ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα των μαθητών μας· αντιθέτως μάλιστα, τα αναδεικνύουν. Το μήνυμα που θέλουμε να στείλουμε σε όλους αυτούς που κάθε τόσο φωνασκούν και εκδηλώνουν φοβίες (ακόμα και ύβρεις εκστομίζουν), είναι να μην φοβούνται όταν τα νέα παιδιά βοηθούνται μέσα από την χριστιανική αγωγή και αποκτούν αντιστάσεις στις καταστροφικές προκλήσεις της εποχής μας, βρίσκουν σκοπό και νόημα στη ζωή τους ενστερνιζόμενοι την διπλή αγάπη και την αληθινή ελευθερία.
Αφήστε καλύτερα να ανησυχούν οι έμποροι ναρκωτικών, οι σατανιστές, οι κάθε λογής εκμεταλλευτές της παιδικής ηλικίας και προ πάντων δε όσοι ονειρεύονται την παραχάραξη των φυσικών και ηθικών προτύπων της κοινωνίας μας, καθώς θέλουν έναν νέο τύπο ανθρώπου να παράγεται από την παιδεία· αυτόν που θα ζει χωρίς ηθικές αναστολές, επικίνδυνο προς του ομοίους του και δούλο της νέας τάξης πραγμάτων, τουτέστιν της παγκόσμιας δικτατορίας. Μας λυπεί ιδιαίτερα το γεγονός πως, πολλάκις και ίσως άθελά τους, υψηλά ιστάμενοι φορείς γίνονται πρόδρομοι της εγκαθίδρυσης αυτής της νέα τάξης πραγμάτων.
Τέλος γίνεται αναφορά στους εκπαιδευτικούς που ως πολιτειακά όργανα λειτουργούν ως όργανα του κράτους και όχι ως πιστοί υπαγόμενοι στις θρησκευτικές παραδόσεις και πρακτικές.
Κρίνοντας αυτή η γενικόλογη τοποθέτηση έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής:
Το κράτος και η πολιτεία στην Κύπρο αποτελούνται από πρόσωπα που και αυτά είναι μέρος της κοινωνίας των ανθρώπων της και είναι ορθόδοξοι χριστιανοί και ασκούν πολιτική διακυβέρνησης με βάση το σύνταγμα και τους νόμους του κράτους. Η ισονομία και η ισοπολιτεία αναφέρεται σε όλους τους πολίτες άνευ διακρίσεων. Στην Κύπρο, εκτός από την πολιτεία, υπάρχει και ο θεσμός της Εκκλησίας· οι δύο θεσμοί συνεργάζονται και σε θέματα παιδείας. Οι κρατικοί φορείς όντας και μέλη της Εκκλησίας συμμετέχουν στην εκκλησιαστική λατρεία και άλλες θρησκευτικές εκδηλώσεις. Βλέπουμε μαζί πολιτειακούς και εκκλησιαστικούς φορείς να υπηρετούν την κυπριακή κοινωνία σε κοινές εκδηλώσεις. Ας μη ξεχνούμε επίσης το γεγονός ότι η κυβέρνηση της Κ. Δ. είναι και ηγεσία της ΕΚ Κοινότητας στην οποία υπάγεται και το ΥΠ. Παιδείας, με βάσει το Σύνταγμα. Ως γνωστό όμως, η Παιδεία της ΕΚ Κοινότητας καθορίζεται από τον ελληνικό και ορθόδοξο χαρακτήρα της, γι αυτό και ονομάζεται ελληνορθόδοξη αγωγή και παιδεία. Επομένως, δεν μπορούμε να ισχυριζόμαστε ότι το δημόσιο σχολείο είναι ουδέτερο και άθρησκο. Ας μην είμαστε και επιλήσμονες καθώς σε καιρούς δύσκολους που δεν είχαμε κρατική υπόσταση, η εθνάρχουσα Εκκλησία κρατούσε επιδέξια τα ηνία της παιδείας και διατήρησε εντός των σπλάχνων της την εθνική μας ταυτότητα. Ας μην πετροβολούμε· κι ας αποδίδουμε τουλάχιστον με σεβασμό ένα προβάδισμα στη μάνα μας Εκκλησία· και είναι αληθώς τόσο γλυκιά η φωνή της στο χώρο του σχολείου .
Με εκτίμηση και σεβασμό
Γεώργιος Κυριάκου
(πρόεδρος της ΠΕΕΘ)
