Έλαια: Γίνονται με την ένωση στερεών ελαίων και διάφορων χόρτων και ανθέων.
Κατασκευή του ροδέλαιου
Έλαιο ευώδες των ρόδων και νερό ρόδων (τριαντάφυλλων) (ροδέλαιο και ροδόνερο).
Παίρνεις 7,692 κιλά (= 6 οκ) τριαντάφυλλα νωπά, τα καθαρίζεις από τους κάλυκες, τα κοπανάς λίγο και μετά τα βάζεις σε ένα λαμπίκο* [είδος γυάλινου δοχείου με πλατιά βάση και στενό λαιμό: προέρχεται από ...την αρχαία λέξη άμβυξ (άμβυκας) που στην αραβική μετατράπηκε σε al-ampik ήρθε στην Ευρώπη τον Μεσαίωνα ως λαμπίκον και επέστρεψε στη γλώσσα μας (ρ.= διυλίζω, καθαρίζω, αποστάζω)] μέχρι τη μέση και προσθέτεις 15,384 κιλά (= 12 οκ) νερό μέχρι να επιπλέει στα πέταλα.
Το ¼ του γυάλινου δοχείου* πρέπει να μείνει κενό.
Το κλείνεις πολύ καλά (τις συναρμογές με ζύμη) και κάνεις την απόσταξη (: λαμπυκάρισον =απόσταξε, καθάρισε, ξελαγάρισε, κάνε τον διαυγασμό, διύλισε) με λίγη φωτιά μέχρι να φτάσει στο μισό το νερό, το οποίο είναι καθαρό ροδόσταγμα. Το φυλάς σε δροσερό και ψυχρό μέρος. Αφού κρυώσει μαζεύεις το έλαιο που επιπλέει σ’ αυτό, όλο σε είδος υγρού βουτύρου μέχρι 3,205 γραμ. (= 1 δρ) και φυλάς και τα δύο κλειστά σε καθαρά και ειδικά βάζα.
Χαρακτ.: Το λάδι αυτό είναι πιο ευωδιαστό και το ροδόσταγμα είναι καθαρό, ευωδιαστό και διαφανές.
Δύναμ.: Τονωτικό και σκορπιστικό. Το ροδόνερο είναι λιγότερο τονωτικό.
Χρήση: εσωτερικά το νερό στην καρδιαλγία, τις λιποθυμίες και τις υστερίες.
Εξωτερικά για τις οφθαλμίες και άλλες παθήσεις και στα ρευματικά κάποιων ανθρώπων. Το καλύτερο ροδέλαιο προέρχεται από τη Βουλγαρία.
Έλαια αρωματικά και πυρά
Τοποθέτησε σε μεγάλο χάλκινο καζάνι(λέβητα) νερό κοινό μέχρι το 1/3 του όγκου του, μετά γέμισέ το καλά από ότι είδους αρωματικά χόρτα θέλεις: θυμάρι, δάφνη, φύλλα ρίγανης, φλησκούνι (είδος μέντας: = γληχώνιο, μίνθη η πουλέγιος), νεραγγιές κ.τ.λ., πάτησέ τα δυνατά με τα πόδια, κλείσε το καλά, άλειψε τις προσαρμογές με ζύμη ή με λάσπη, βάλε μια πέτρα από πάνω και απόσταξε με φωτιά το ευωδιαστό ρευστό τους, στην επιφάνεια του οποίου επιπλέει το ευωδιαστό λάδι τους. Αυτό μάζεψέ το μέσω στενόλαιμων γυάλινων δοχείων και φύλαξέ το σε δοχεία καλά κλεισμένα.
Χρήση: Με αυτό αλείφονται τα αδύνατα μέλη όσων πάσχουν. Πίνονται σε μορφή σταγόνων με το νερό.
Λάδι χαμομηλιού
Χρειάζεται 641 γρ. (200 δρ) λάδι καλό και 17,025 γρ. (50 δρ) άνθη νωπά χαμομηλιού, τα οποία τα βάζεις στον ήλιο για μερικές ημέρες και αφού τα στραγγίσεις αλείφεις τα μέλη του πάσχοντος.
Λάδι κίκινου (καστορέλαιο)
(Ηρόδοτος: Σιλλικύπριον - Θεόφραστος: Κρότων, - Διοσκουρίδης: Κίκι Κρότων, Σέσελι Κύπριον - Γρηγόριος Παλαιολόγος: Κίκι – Κεφαλονιά: χαμοκουκιά – Ηλεία: κωλοκίκι ή ρικινόφυτο) (ρίκινου).
Η καλλιέργεια και η χρήση της Ρετσινολαδιάς
Κοπανίζεις σε πέτρινο γουδί σπόρους ρετσινόδεντρου (κίκιος ήτοι του ρίτσινου = βγαίνει το καστορέλαιο), όσους θέλεις, μέχρι να γίνουν μίγμα. Τοποθετείς το μίγμα σε μια τρίχινη ή μεταξωτή σακούλα και τη σφίγγεις με κάποιο πιεστήριο σε ζεστό νερό μέχρι να βγει το έλαιό του, που το φυλάς σε δοχείο καλά κλεισμένο.
Χαρακτ.: Διαφανές
Δύναμ.: Καθαρτικό
Χρήση: στη δυσκοιλιότητα και στους κολικούς κάθε είδους και του εντέρου.
Δόση: από 12,82-38,46 γρ. (= 4-12 δρ) ή και περισσότερο με ζάχαρη ή ζωμό κρέατος νηστικός.
Λάδι του υπερικού (= βαλσαμόχορτο, σπαθόχορτο, βότανο του προδρόμου, λειχηνόχορτο, χελωνόχορτο, ψειροβότανο)
Παίρνεις 320,5 γρ. (= 100 δρ) ανθισμένες κορφές βαλσαμόχορτου, τις κοπανίζεις, τις μουσκεύεις σε μαύρο κρασί και μετά τα ψήνεις σε χάλκινο δοχείο σε φωτιά μέχρι ¼ της ώρας με 1.282 γρ. (= 400 δρ) ελαιόλαδο, τις στραγγίζεις πολύ καλά και έτσι ξεχωρίζει το υγρό και προσθέτεις στο τέλος 320,5 γρ (= 100 δρ) ελατόπισσα.
Χαρακτ.: Αρωματικό
Δυναμ.: μαλακτικό
Χρήση: το λάδι αυτό χρησιμεύει στη σύνθεση και παρασκευή πολλών γιατρικών.
Πηγή: Εγκόλπιον των ιατρών-Διονύσιος Πύρρος ο Θετταλός-Τόμος Β
